İstanbul Kartal bölgesindeki bir eczaneye müracaat eden hastaların proton pompa inhibitörü kullanımının değerlendirilmesi

Abstract

Proton pompa inhibitörleri (PPİ), gastrik asit salınımı ile ilişkili hastalıkların tedavisi için ülkemizde ve dünyada sıklıkla kullanılan ilaç gruplarından biridir. Kısa süreli kullanımında son derece güvenli iken, uzun süreli kullanımında ciddi yan etkilere neden olabilmektedir. Bu çalışmada; İstanbul'daki bir serbest eczaneye başvuran PPİ kullanan hastaların proton pompa inhibitörü ile ilişkili ilaçla ilgili problemleri ve bu problemlerin nedenleri incelenmiştir. Prospektif olan çalışma, Saide Eczanesi'ne Ekim 2018-Ocak 2019 tarihleri arasında başvuran PPİ kullanan 100 hastayı içermektedir. Hastaların demografik bilgileri ve kullandıkları ilaçları değerlendirilmiştir. Son kullanılan ilaç tedavisi verileri 2 klinik eczacı tarafından incelenmiştir. İlaçla ilgili problemler PCNE V8.02 kullanılarak tespit edilmiştir. Medscape, ilaç-ilaç etkileşimlerini tespit etmek için kullanılmıştır. Uptodate ve güncel kılavuzlardan yararlanılarak ilaçla ilgili problemler saptanmıştır. Çalışmada toplam 75 adet (hasta başına ortalama 0,750,575 adet) ilaç kaynaklı problem bulunmuştur. Bu problemlerin %56'sı ilaç seçim kaynaklı, %44'ü hasta kaynaklıdır. İlaç seçim kaynaklı problemler, endikasyon olmadığı durumlarda kullanım ve ilaç-ilaç etkileşim problemidir. Hasta kaynaklı problem nedenleri ise hastaların uygun doz aralıkları ile ilaçlarını almamasından kaynaklanmaktadır. Polifarmasi ile hasta kaynaklı problem arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p < 0,05). Sonuç olarak; hasta uyuncunu artırmak için eczacılar tarafından hastalara tedavileri ve ilaçları ile ilgili eğitim verilmesi gerekliliğini düşünmekteyiz. İlaç seçim kaynaklı problemleri çözmek için, hekimlerin güncel kılavuzlara uygun ilaçları tercih etmeleri için hekimlere yönelik eğitimlerin düzenlenmesini ve ilaç-ilaç etkileşimlerini tespit etmek için serbest eczacılara PPİ ile ilgili olası problemler konusunda eğitimlerin düzenlenmesini önermekteyiz.Anahtar kelimeler: Eczacılar, hasta uyuncu, ilaçla ilgili problemler, proton pompa inhibitörü, serbest eczane.

Proton pump inhibitors (PPIs) are one of the most widely used drugs locally and worldwide for the treatment of gastric acid sectretion related disorders. PPIs are extremely safe for short-term use however may cause serious side effects in long-term use. This study aimed to identify PPI use related DRPs and their causes in a community pharmacy in İstanbul,Turkey. A prospective study included a total of 100 PPI users patients who visit saide pharmacy between October 2018 and January 2019. Patient demographics and medications were evaluated. Data regarding recent medications were analyszed by two clinical pharmacist. The DRPs were identified with PCNE V8.02. Medscape was used to assess the drug-drug interactions. Uptodate recommendations and national guidelines were used in the assessment of adherence to the national and international guidelines. 75 potential DRPs were identified with average of 0,750,575 per patient. The causes of DRPs were errors in drug selection(56 %) and patient related(44 %). Problems related drug selection were drug-drug interactions and PPI use with no indication. Patient related problems were inappropriate timing or dosing intervals. There were significant correlations (p < 0,05) between DRP2s and polypharmacy. As a result; pharmacists can enhance patients understanding drug instructions and improve their adherence. Drug selection problems will be solved by educating physicians about choosing appropriate drug according to recent guidelines and pharmacists about drug-drug interactions.Key words: Adherence, community pharmacy, drug related problems, pharmacists, proton pump inhibitors.