18-30 yaş arası üniversite öğrencilerinde duygusal açlık ve yeme davranışında etkili psikolojik faktörler

Abstract

Duyguların insanlardaki yeme davranışlarını etkilediği bildirilmektedir. Sağlığı olumsuz yönde etkileyen yeme davranışlarının belirlenmesi ve gelişiminin önlenmesi, fiziksel, duygusal ve sosyal sorunları azaltarak bireylerin hayat kalitesini yükselttiği düşünülmektedir. Bu çalışma üniversite öğrencilerinde duygusal iştah ve yeme davranışlarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma Aralık 2017-Şubat 2018 tarihleri arasında Medipol Üniversitesi'ndeki 197'si kadın, 103 erkek toplam 300 gönüllü bireyin katılımı ile gerçekleşmiştir. Katılımcıların tanımlayıcı bilgileri, antropometrik ölçümleri, yaşam biçimleri araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu ile sorgulanmıştır. Katılımcıların farklı duygu ve durumlarda yeme davranışlarında oluşan değişiklikleri belirlemek amacıyla Duygusal İştah Anketi (DİA), yeme davranışlarını saptamak amacıyla Hollanda Yeme Davranışı Anketi (DEBQ) kullanılmıştır. Kadınlarda yaşla birlikte dışsal yeme puanı yükselmektedir (p<0,05). Duygusal yeme ve dışsal yeme puanları, kadınlar ve erkekler arasında fark göstermezken kısıtlayıcı yeme puanı kadınlarda yüksek bulunmuştur (p<0,05). Kısıtlayıcı yeme davranışındaki bu artış kadınlarda diyet yapma oranlarının fazla olması, kilo alma korkusu ve diyet konusundaki merakı ile ilgili olduğu düşünülebilir. Fiziksel görünüşünden memnun olmayan kadınlarda olumsuz duygu, duygusal yeme ve dışsal yeme puanları anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p<0,05). Erkeklere kıyasla kilolu kadınlarda duygusal ve dışsal yeme puanı anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p<0,05). Katılımcıların stres durumunda daha çok yeme eğiliminde olduğu, erkeklerde ise ek olarak sigara kullanımlarının da arttığı görülmüştür (p<0,05). Kadınlarda olumlu duygular arttıkça kısıtlayıcı yeme puanı artmakta, dışsal ve duygusal yeme puanı azalmakta; olumsuz duygular arttıkça, duygusal yeme puanı artmaktadır. Sonuç olarak 18-30 yaş arası üniversite öğrencilerinde duygusal açlık ve yeme davranışındaki psikolojik faktörler erkeklere kıyasla kadınlarda duygusal açlığı daha çok etkilemektedir. Her yaştan bireyin yeme davranışlarını ve sonuçlarını inceleyen daha geniş çaplı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

It is thought that emotions affect eating behaviors in humans. Determining the eating behaviors that negatively affect the health conditions of the individuals and preventing these behaviors from progressing improves the quality of life in individuals by means of diminishing physical, emotional and social issues. This study is conducted with the purpose of assessing the emotional appetite and eating habits of university students. The study is carried out between the dates of December 2017 – February 2018 with the participation of a total of 300 volunteers from Medipol University, 197 of which is female and 103 of which is male. The descriptive informations, anthropometric measurements and lifestyles of the participants are examined through the questionnaire prepared by the researcher. Emotional Appetite Questionnaire (EMAQ) is used to determine the changes occurred in the participants' eating habits in case of different emotional states and situations. Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ) is used with the purpose of determining the eating behaviors of the participants. Among the female participants, the external eating score gets higher with ageing (p<0,05). Whereas the scores of emotional eating and external eating does not vary between females and males, the scores of restrictive eating is found to be high among the females (p<0,05). This rise in the restrictive eating behavior can be associated with the high diet ratio, fear of gaining weight and curiosity about the diet among females. In addition, among the females who are not satisfied with their physical appearances, the scores of negative emotions, emotional eating and external eating are found to be pointedly higher(p<0,05). In contrast with the males, among the overweight females the scores of emotional and external eating are found to be pointedly higher. It is concluded that while the females tend to overeat in case of stress, negative emotions among the males are found to result in an increase of smoking(p<0.05). As for the females, as the positive emotions increase, the score of restrictive eating gets higher and the score of external and emotional eating gets lower. In conclusion, psychological factors in emotional hunger and eating behavior in university students aged 18-30 affect emotional hunger in women more than men. At this point, there is a need for wide-scale researches that examine the eating behaviors and their results among the individuals of all ages.Key Words: DEBQ, Eating behavior, Emonational hunger, Nutrition.