Sağlık hizmetlerinde yaratıcı problem çözme tekniği olarak TRIZ`i öneren yeni bir yaklaşım

Abstract

Şirketler artan rekabet koşullarında avantaj sağlamak için, çeşitli yöntemler kullanarak yeni fikirler üretmeye ve sorunlarına yaratıcı çözümler geliştirmeye çalışmaktadırlar. Bu yöntemlerden beyin fırtınası, yanal düşünme, SCAMPER tekniği gibi diğer yaratıcı düşünce teknikleri düşünsel ataleti çözmek üzere planlanmış iken, TRIZ yöntemi, teknik bir problemin çözümü sırasında bir özelliğin iyileşmesine karşın, başka bir özelliğin kötüleşmesine dair olan çelişkiye sistematik bir şekilde çözüm önerileri sunar. TRIZ metodolojisi ağırlıkla teknik konularda ve farklı sektörlere uyarlanarak kullanılmaktadır. Buna karşın hizmet sektörlerinde kullanımı yaygın değildir. Bu çalışmanın amacı; TRIZ yöntemlerinden biri olan çelişki matrisini hizmet sektöründe standart kabul edilen kalite parametreleri ile eşleştirerek yeni bir çözüm matrisi üretmek ve TRIZ'in hizmet sektöründe nasıl kullanılacağı konusunda metodoloji sunmaktır. Önerilen yöntem, en büyük hizmet sektörlerinden biri olan sağlık sektörü esas alınarak yürütülmüştür. Çalışmada, öncelikle hizmet sektörü kalite kriterleri ile TRIZ'in çelişki matrisindeki parametreler ikili karşılaştırma yöntemi ile eşleştirilmiş ve 16x16 matris elde edilmiştir. Ardından sağlık sektöründeki uzmanlarla beyin fırtınası ile problem havuzu oluşturulmuştur. Elde edilen problemler elenerek TRIZ için uygun olan teknik ve sistemsel problemler seçilmiştir. Bu problemlerin çözümü sırasında iyileşen ve kötüleşen özellikleri bulunarak 16x16 matristeki yerleri tespit edilmiştir. Bu hücrelere tekabül eden ve TRIZ'in orijinal 39x39 çelişki matrisindeki hücrelerde yer alan TRIZ çözüm prensipleri dikkate alınarak, bizim problemimizi çözen yöntemler belirlenmiştir. Problem havuzumuzdaki problemlerin çözülebildiğini göstererek, elde edilen 16x16 matrisin, genelde hizmet sektöründe, özelde ise sağlık hizmet sektöründe kullanılabileceği gösterilmiştir. TRIZ'in hizmet sektöründe kullanımına dair literatürdeki az sayıda araştırmadan biri olan bu çalışma, önerdiği özgün çelişki matrisi ile sonraki çalışmalar için önemli katkılar sunmaktadır.

In order to gain an advantage in increasing competition conditions, companies are trying to produce new ideas and develop creative solutions to their problems by using various methods. While other creative thinking techniques such as brainstorming, lateral thinking and SCAMPER technique are planned to solve the intellectual inertia, the TRIZ method offers systematic solution suggestions for the contradiction of one feature being improved during the solution of a technical problem, but for another feature being deteriorated. Although TRIZ methodology has a high acceptance in technical subjects is not prevalent in service sectors. The aim of this study is to produce a novel solution matrix (one of the TRIZ methods) by matching the contradiction matrix with the quality parameters accepted as a standard in the service sector, and to present a methodology on how to use TRIZ in the service sector. The proposed method is conducted in the health sector, which is one of the largest service sectors. In this study, firstly, health service quality criteria and TRIZ 's contradiction matrix were matched with the binary comparison method and the 16x16 matrix was obtained. Then, a pool of problems was created with brainstorming with experts in the health sector. The obtained problems were eliminated and technical and systemic problems were selected. During the solution of these problems, their healing and deteriorating properties were found and their place in the 16x16 matrix was determined. The methods that solve our problem have been determined by taking into consideration the TRIZ solution principles that correspond to these cells and are located in the cells in the original 39x39 contradiction matrix of TRIZ. By showing that the problems in our problem pool can be solved, it is shown that the obtained 16x16 matrix can be used in the service sector in general and in the health service sector in particular. This study, which is one of the few studies in the literature on the use of TRIZ in the service sector offering essential contributions for subsequent studies with its original contradiction matrix.