Dental implant cerrahisinde bilinçli sedasyonda uygulanan deksmedetomidin ile midazolamın etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı; dental implant cerrahisi endikasyonu bulunan, dental işlemlere karşı kaygı ve endişe duyan veya bulantı-öğürme refleksi bulunan hastalarda bilinçli sedasyonda midazolam ile deksmedetomidinin; intraoperatif hemodinamik parametreler, sedasyon başlama hızı ve derinliği, hasta-hekim memnuniyeti, anterograd amnezi, postoperatif ağrı düzeyi ve ağrı kesici ilaç kullanımı üzerine etkilerinin karşılaştırılmasıdır. Bu prospektif, randomize ve çift kör çalışmaya, maksilla veya mandibulasına 2-5 adet dental implant yerleştirilmasi planlanan, bilinçli sedasyon uygulama endikasyonu olan, sistemik açıdan sağlıklı ve 18 yaş üzerindeki 48 birey dahil edilmiş, 5 hasta dahil edilme kriterlerine uymadığı için çalışma dışı bırakılmış ve sonuç olarak çalışma 43 hastayla gerçekleştirilmiştir. Hastalar ramdomize olarak Grup A ve Grup B olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Birinci gruptaki hastalara, 0.03 mg/kg iv midazolam bolus dozunun uygulanmasını takiben operasyon tamamlanana kadar 0.02 mg/kg/saat infüzyon dozu uygulanmıştır. İkinci gruptaki hastalara deksmedetomidin 1 μg /kg iv bolus dozunu takiben 0.5 μg/kg/saat infüzyon dozu operasyon süresince uygulanmıştır. Tüm vital bulgular kaydedilmiş; hastalar postoperatif ağrı, ilaca bağlı yan etkiler, anterograd amnezi düzeyi, ve memnuniyet bakımından değerlendirilmiştir. Sedasyon sürecinin 30. ve 45. dakikalarında yapılan ölçümlerde, kalp atım sayılarının düşüşünde istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmiş; Grup A' daki düşüş miktarı Grup B' den fazla bulunmuştur (p<0.05). Ortalama kan basıncında meydana gelen düşüş de Grup A' da Grup B' ye göre 30, 45, ve 60. dakikalarda daha fazla olmuştur (p<0.05). Postoperatif ilk 1 saat içinde Grup B'deki Sayısal Derecelendirme Ölçeği (SDÖ) değerleri Grup A' dan anlamlı düzeyde daha düşük bulunmuştur (p<0.05). Gruplar postoperatif analjezik ilaç kullanım miktarı açısından değerlendirildiğinde A ve B grupları arasında anlamlı fark tespit edilmiş; Grup B' nin ilaç alım miktarı Grup A' dan düşük bulunmuştur (p<0.01). Gruplar arası hasta-hekim memnuniyeti açısından anlamlı fark tespit edilmiştir. Grup B' deki hasta ve hekim memnuniyeti Grup A' dan anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0.05). Hastaların amnezi düzeyleri ve Ramsay skorları açısından iki grup arasında fark bulunmamış, bütün hastalarda kısmi derecede anterograd amnezi oluştuğu tespit edilmiştir. Desaturasyon meydana gelme oranı açısından gruplar karşılaştırıldığında; deksmedetomidin kullanılan hastaların hiçbirinde desaturasyon görülmemiş, midazolam kullanılanlarda desaturasyon meydana gelmiştir (p<0.05).Bütün bu veriler göz önüne alındığında dental implant cerrahisinde bilinçli sedasyon amacıyla uygulanan deksmedetomidinin midazolama göre klinik açıdan daha üstün olduğu ve daha etkin bir analjezi sağlayarak postoperatif ağrı kesici kullanımını azalttığı görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Bilinçli sedasyon, deksmedetomidin, midazolam, dental implant, postoperatif ağrı.

The aim of this study was to compare the effects of dexmedetomidine and midazolam in counscious sedation during dental implant surgery. This prospective randomized double-blind study included 48 patients having dental implant surgery indication were included, but 5 patients were excluded due to verious reasons, therefore this study was conducted on 43 patients. Patients who were anxious and suffered from nausea and gag reflex were evaluated. All the paients were randomized into two groups; Group A was firstly given 0.03 mg/kg bolus midazolam and Group B was given 1μg/kg bolus dexmedetomidine. Then Group A was given 0.02 mg/kg/h infusion midazolam and Group B was given 0.5 μg/kg/h infusion dexmedetomidine till the end of the procedure. All the vital signs were recorded. Patients were assessed for postoperatif pain, adverse effects, patient and surgeon satisfaction. Differences were found in the heart rate records at 30rd and 45th minutes between the groups (p<0.05). Mean blood pressure readings were also differed till the 75th minute after bolus doses were given. Mean blood pressure of the patients in Group A were found lower than the other group (p<0.05). No difference was found in amnesia and Ramsay scores between the groups (p<0.05). In the postoperative pain assessments, Numeric Rating Scale (NRS) scores of paients in Group C were less than that of those in at Group A at postoperative 1st hour (p<0.05). The total rescue analgesic taking in Group A was found less than that of Group A (p<0.01). Difference was found in the patint and surgeon satisfaction between the groups. The higher patient and surgeon satisfaction scores were found in Group B than Group A (p<0.05). Desaturation was also seen more frequently in Group A than Group B during the procedure (p<0.05). In conclusion dexmedetomidine was found clinically superior in comparison with midazolam as a sedative agent. It has a better analgesic effect following dental implant surgery compared to midazolam. Key Words: Conscious sedation, dexmedetomidine, midazolam, dental implant, postoperative pain.