Anne ya da babasından biri ölen çocuklar ile boşanma nedeniyle tek ebeveyn ile yaşayan çocukların depresyon ve anksiyete düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırmanın amacı anne ya da babasından biri ölmüş çocuklar ile boşanma nedeniyle tek ebeveyn ile yaşayan çocukların depresyon ve anksiyete düzeylerine bakmak ve karşılaştırmaktır. Bununla birlikte demografik özelliklerin (cinsiyet, eğitim durumu, ders başarısı vs) depresyon ve anksiyete düzeylerine etkisini ve ilişkisini inceleyerek ele almaktır.Araştırma İstanbul'un Maltepe İlçesinde rastgele seçilmiş ortaokulların 5-6-7 ve 8. Sınıflarında okumakta olan çocuklarla yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi 82 kız çocuk ve 49 erkek çocuktan oluşmaktadır. Bu öğrenciler boşanmış aile çocuğu, ebeveyn kaybı yaşamış aile çocuğu ve tam aileye sahip yani sağlıklı grup olarak üç gruba ayrılmıştır. 53 sağlıklı, 42 boşanmış aile çocuğu ve 36 yetim çocuk olarak hesaplanmıştır. Okulların psikolojik rehberlik danışmanların iş birliği ile ailelerden onam ve demografik bilgi formu alınıp çocuklara çocuklarda depresyon ölçeği (ÇDÖ) ve Durumluk-süreklik kaygı ölçeği (STAI-I ve STAI-II) uygulanmıştır.Araştırma sonucunda demografik bilgilere bakıldığında; sağlıklı, boşanmış aile çocuğu ve ebeveyn kaybı yaşamış çocuğun ders puan dağılımları arasında pozitif yönde anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. Aynı şekilde tıbbi rahatsızlıklar dağılımına bakıldığında çocuk grupları arasında pozitif yönde anlamlı bir farklılık vardır. Çocuk depresyon ölçeği ve kaygı ölçekleri ile sağlıklı çocuk grubu, ebeveyn kaybı yaşamış çocuk grubu ve boşanmış aile çocuk grubu arasında pozitif yönde anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. Boşanmış aile çocuk grubu ve ebeveyn kaybı yaşamış çocuk grubu arasında depresyon ve anksiyete ile anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ailelerin çalışma durumlarının ölçeklerle ilişkileri karşılaştırıldığında anlamlı bir farklılık bulunmamış, eğitim durumları ele alındığında sağlıklı üniversite mezunu ailelerin kaygı ve depresyon düzeyleri yüksek çıktığı gözlenmiştir. Çocukların ders başarı puanlarının ölçeklerle ilişkisi incelendiğinde anlamlı bir farklılık görülmemiştir. STAI durumluk puanları ile STAI Süreklik puanları arasında; STAI durumluk puanları ve Çocuk Depresyon Ölçeği arasında; STAI sürekli puanları ile Çocuk Depresyonu Ölçeği arasında pozitif yönde anlamlı korelasyon gözlenmiştir. Çocukların cinsiyetleri ölçekler ile karşılaştırıldığında pozitif yönde anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Tüm bu veriler literatür çerçevesinde tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.Anahtar kelimeler: ebeveyn kaybı, boşanma, depresyon, anksiyete, aile

The main purpose of this research is to compare and analyze the depression and anxiety levels of children who lost either their mother or father and the ones who live with one parent due to divorce. In addition to this, to see the effect of demographic features (gender, educational status, course achievement etc) on depression and anxiety.The study focuses on the children who study at 5-6-7 and 8th grades of randomly selected middle schools in Maltepe in Istanbul. The sample of the research consisted of 82 girls and 49 boys. These students were divided into three categories such as divorced family child, child experienced parental loss and child having full family. The last category is assumed the healthy one. There were 53 healthy, 42 divorced family children and 36 orphans. The Depression Scale for Children, STAI-I and STAI-II were applied to the children after a consent form and demographic information documents were requested from families by cooperation with the schools' psychological guidance counselors. The study showed that a significant difference can be observed in terms the scores of healthy children, divorced family children and orphans categories with a positive aspect, respectively. Similarly, the distribution of medical diseases showed a meaningful difference with the same order. A meaningful difference in positive aspect was observed amongst healthy children group, orphan group and divorced family child group with `Child Depression Scale` and anxiety scales. No significant difference was found between divorced family child group and orphan group regarding to depression and anxiety. When relations of job conditions of families with scales were compared, no significant difference found. Considering the educational situations high levels of anxiety and depression were observed in healthy college graduate families. When the relation of the children course scores with the scales was examined, no significant difference was found, either. A meaningful correlation in positive aspect was observed between STAI-I and STAI-II; STAI-I and The Depression Scale for Children; STAI-II and The Depression Scale for Children. When children's gender were compared with the scales, a significant difference was found in the positive direction. All this data were discussed within the framework of literature and suggestions submitted.Key Words: parental loss, divorce, depression, anxiety, family