Şanlıurfa ili Suruç ilçesinde yaşamakta olan ilköğretim öğrencilerinde genel psikopatoloji, travmatik yaşantılar ve travma sonrası stres bozukluğu ile uyumlu yakınmaların belirlenmesi

Abstract

Amaçlar: Suriye İç Savaşı milyonlarca bireyi komşu ülkelere sığınmaya zorlamıştır. Sığınmacılar ve mültecilerin en önemlisi Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) olmak üzere psikopatolojiler için riskleri artmıştır. Benzer travmalar yaşamış olan ve ve sığınmacıları misafir eden toplumların öznel deneyimleri ve semptomları ise şimdiye kadar görece daha az dikkat çekmiştir. Bu araştırmada Suriye sınırında bulunan ve büyük bir sığınmacı popülasyonuna ev sahipliği yapan Suruç ilçesinde yaşamakta olan ilkokul öğrencilerinde Suriye İç Savaşı'nın psikopatoloji, travmatik deneyimler ve TSSB bağlamındaki etkilerini değerlendirmek amaçlanmıştır.Metod: İlçede bulunan okullardan ikisi rast gele olarak seçilmiştir. Sosyodemografik veri formları, Çocuk Davranış Değerlendirme Ölçeği, Güçler ve Güçlükler Anketi ebeveyn ve öğretmen formları ve Çocuklar İçin Travma Sonrası Tepki Endeksi ile değerlendirmeler yapılmıştır. Veriler SPSS 23.0 programı ile değerlendirilmiştir. Klinik olarak anlamlı öznel TSSB yakınmalarının yordayıcıları lojistik regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. P 0.05 olarak alınmış ve analizler çift yönlü olarak gerçekleştirilmiştir.Bulgular: Ebeveyn bildirimine göre en sık travmatik deneyimler patlamalar şahit olma (% 26.9), geniş aile/ akrabaların yaralanması (% 21.8) ve tanışların ölümüdür (% 17.9). Ebeveyn bildirimlerine göre çocuklarındaki yaşam boyu travmatik deneyimler ve kendine zarar verici davranışlar sırası ile % 26.9 ve % 19.9 olarak bulunmuştur. Ortalama yaşı 8.8 yıl (S.S.= 1.3) olan 156 öğrenciden (% 53.2) % 13.5'i ÇDDÖ dışa yönelim, % 11.0'i içe yönelim, % 13.5'i ise toplam sorun alt ölçklerindek klinik düzeyde puanlar almıştır. ÇTSTÖ'nde öğrencilerin % 98.7'si orta ve üzeri düzeyde TSSB semptomları bildirmiştir. Çocukların bildirdiği en sık travmatik deneyimler patlama/ silah sesleri duyma (% 17.3), evlerinin zarar görmesi (% 17.3) ve geniş aile/ tanışların ölümüne tanık olma (% 12.8) olarak sıralanmıştır. İkili analizlerde ÇTSTÖ'ndeki klinik olarak anlamlı TSSB semptomları ile kız cinsiyet (p=0.00) ve aile üyeleri/ tanışların Suriye İç Savaşı'ndaki kayıplarınaşahit olma (p=0.01) ilişkili olsa da lojistik regresyon analizinde sadece kız cinsiyet anlamlı bir yordayıcı olarak kalmıştır.Sonuç: Suriyeli sığınmacılar ve mültecileri misafir eden toplumlardaki çocuklar da artmış TSSB semptomları gösterebilir ve kız cinsiyet vu semptomlar için bir risk etkeni olabilir.Anahtar Sözcükler:Çocuklarda TSSB Belirtileri, Savaş Travması, Güçler ve Güçlükler Anketi

Objectives: The Syrian Civil War forced millions into asylum in neighboring countries. Refugees/ asylum seekers have elevated risk for psychopathology with the most important being post-traumatic stress disorder (PTSD). Subjective experiences and symptoms of the hosting populations which have also experienced similar traumas have received relatively little attention up to now. We aimed to evaluate the effects of Syrian Civil War in terms of psychopathology, traumatic experiences and PTSD on Turkish primary school students living in Suruç which is on the border with Syria and hosts a large population of asylum seekers.Method: Two randomly selected schools operating in the district were included in the study. Sociodemographic Data forms, Child Behavior Checklist (CBCL), parental and teacher forms of the Strengths and Difficulties Questionnaire, Children's Post-traumatic Reaction Index (CPRI) were used for evaluations. Data were analyzed with SPSS 23.0. Predictors of clinically significant subjective PTSD symptoms were evaluated with binary logistic regression. P was set at 0.05 (two tailed).Results: Most common traumatic experiences via parental report were witnessing explosions (% 26.9), witnessing injuries of extended family/ relatives (% 21.8) and witnessing deaths of acquaintances (% 17.9). Life- time traumatic events and life- time self-injurious behavior in children via parental report were % 26.9 and % 19.9; respectively. Of 156 students (% 53.2 % male) with a mean age of 8.8 years (S.D.= 1.3), % 13.5 obtained externalizing scores, % 11.0 obtained internalizing scores and % 13.5 obtained total scores in clinical range of CBCL. % 98.7 reported PTSD symptoms in moderate and above severity in CPRI. Most common traumaticexperiences reported by children included hearing explosions/ gunshots (%17.3), damage to residences (% 17.3), and witnessing deaths of extended family/ acquaintances (% 12.8). Female gender (p=0.00), witnessing loss of family members/ acquaintances in Syrian Civil War (p=0.01) and clinically significant PTSD symptoms in CPRI were related in bivariate analyses although only female gender remained as a predictor in logistic regression.Conclusion: Children in communities hosting Syrian refugees/ asylum seekers may also have elevated symptoms of PTSD and female gender may be a risk factor for those symptoms.Keywords: Posttraumatic Stress Disorder Symptoms in Children, War trauma, The Strengths And Difficulties Questionnaire