Enerji tüketimi-cari açık-döviz kuru ilişkisi: OECD ülkeleri üzerine bir analiz

Abstract

Ülkenin ürettiğinden daha fazla harcaması olarak ifade edilebilen cari açık, finanse edilemediği sürece birçok makroekonomik değişkeni olumsuz yönde etkilemektedir. Öncelikle tasarruf yetersizliğinden kaynaklı oluşan bu açığın dengelenmesinde temelde ithalat harcamalarının kısılması gerekirken, döviz kurları ve üretim maliyetleri gibi kalemlerde etkin rol almaktadır. Gelişmekte olan ülkeler incelendiğinde ödemeler dengesinin büyük kısmı dış ticaretten oluşmaktadır. Bu nedenle dış ticaret fazlası veren ülkeler genellikle cari açık sorunu yaşamamaktadırlar. Cari açığı oluşturan etmenlerin başında enerji kaynakları bakımından yetersiz olan ülkelerin ürettiğinden daha fazlasını kullanarak dışa bağımlı olması gelmektedir. Çalışmada 1985-2015 dönemlerini kapsayan yıllık verilerle kurulan modeller üzerinden enerji tüketimi- cari açık- döviz kuru arasındaki ilişki OECD ülkeleri arasında panel veri analizleri ile test edilmektedir. Analizlerden önce serilerin birim kök içerip içermediğinin tespiti için Levin, Lin ve Chu - LLC (2002), Breitung (2000), Im, Pesaran ve Shin (2003), ADF-Fisher Chi-square ve PP-Fisher Chi-square durağanlık testleri uygulanmıştır. Panel veri analizlerinde kullanılan PedroniEşbütünleşme Testi ile KaoEşbütünleşme testleri sonucunda değişkenler arasında uzun dönemli eşbütünleşme ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Panel Granger Nedensellik Testi sonuçlarına göre ise cari açıktan enerji tüketimine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisine rastlanmıştır.

The current account deficit, which may occur when the expenditure of a country exceeds its product, affects many macroeconomic variables negatively unless it is financed. Balancing of this deficit, first of all, arising from the insufficient savings level, necessitates reduction of import expenditures, while items such as exchange rates and production costs also play an active role. When developing countries are examined, most of their balance of payments is made up of foreign trade. For this reason, countries having foreign trade surplus usually do not have the problem of current account deficit. The main reason of the current account deficit is that countries that are inadequate in terms of energy resources and are dependent on the outside by using more than they produce. In this study, the relationship between energy consumption, current account deficit and exchange rate was tested by panel data analysis among OECD countries over models established with annual datum covering 1985-2015 period. Before analysis, Levin, Lin and Chu - LLC (2002), Breitung (2000), Im, Pesaran and Shin (2003), ADF - Fisher Chi - square and PP - Fisher Chi - square stationary tests were applied in order to identify if the serials contain unit root. As a result of the Pedroni Cointegration Test and Kao Cointegration tests used in the panel data analysis, it was concluded that there is a long cyclical cointegration relation between the variables. According to Panel Granger Causality Test results, one-way causality relation from current account deficit to energy consumption was found.