Engelli çocuğa sahip olup olmama ile ailelerin bilgi-iletişim teknolojilerine bağımlılık düzeyleri ve sosyal dışlanma etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, engelli çocuk sahibi olan ve olmayan ebeveynlerin internet, akıllıtelefon ve sosyal medya bağımlılığı ve sosyal dışlanmışlıkları arasındaki ilişki incelenmiştir.Araştırmaya, engelli çocuk sahibi olan 102 ebeveyn ile engelli çocuk sahibi olmayan 102ebeveyn katılmıştır. Çalışmada, engelli çocuk sahibi olma bakımından internet, akıllı telefonve sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişki karşılaştırılmıştır.Araştırmada kullanılan veri toplama araçları `Young Internet Bağımlılığı Ölçeği –Kısa Form`,`Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği`, Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği – YetişkinFormu` ve `Sosyal dışlanmışlık Ölçeği` olarak belirlenmiştir.Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda, bakım veren kişinin anne olmasıbakımından sosyal dışlanmışlık – maddi yoksunluk düzeylerinin anlamlı düzeyde ilişkiliolduğu saptanmıştır. Bununla birlikte, ebeveynin engelli çocuk sahibi olma durumu ilearaştırma değişkenleri arasındaki korelasyon değerlerinin daha yüksek ve pozitif ilişkiliolduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan doğrusal regresyon sonuçlarına göre sosyal haklar altboyutlarının ebeveynlerin internet bağımlılığı skorlarını anlamlı biçimde yordadığıbulunmuştur. Bununla birlikte, katılımcıların internet bağımlılığı skorları, sosyal medyabağımlılığı alt boyutları ve akıllı telefon bağımlılığı değişkenleri bakımından anlamlı birbiçimde yordanmaktadır.Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda, engelli çocuk sahibi olanebeveynlerde maddi boyutta sosyal dışlanma düzeyi daha yüksek bulunmuştur. Elde edilensonuç doğrultusunda, engelli çocuk sahibi ailelere yönelik desteğin yapılandırılabileceği veilerleyen dönemlerde çalışmaların bu doğrultuda ilerletilebileceği öne sürülebilir.

This study aimed to examine the relationship among problematic Internet, smartphone,Social media usage and Social ostracism of parents having children with disabilities andwithout disabilities. For this research, 102 disabled childrens' parents and 102 parents havinga child without any disabilities filled out the survey forms. The study mainly compared thedegree of relationship among research variables in terms of having children with disabilities.Measure mentinstruments for data collection sincluded `Participant InformationForm`, `Young Internet Addiction Questionnaire`, `Smartphone AddictionScale`, `SocialMedia Addiction Scale – Adult Short Form`, and `Social Ostracism Questionnaire`.Based on theresults of the study, financialin sufficiency subscale was found assignificantly different in terms of participants' gender. Besides, correlationco efficients werefound as higher among research variables and related subscales in terms of having childrenwith disabilities. Based on the findings obtained from linear regression included allparticipants, it was found that Social rights subscales were predictive for problematic internetusage. Internet addiction was also found as highly and significantly correlated withsmartphone and Social media addictions.The results of the research indicated that financialin sufficiency was higher amongmothers of disabled children. The findings provided insight as well as contribution in terms ofstructuring effective support programs for parents as well as their children with disability.