Panik bozukluğu hastalarında erken dönem uyum bozucu şemalar ve şema sürdürücü başa çıkma davranışlarının şema terapi modeli çerçevesinde incelenmesi

Abstract

Araştırmanın temel soruları çerçevesinde, panik bozukluğu hastalarında gözlenen uyum bozucu şemalar ve kullandıkları başa çıkma davranışları (şemadan kaçınma ve aşırı telafi) incelenmiştir. Malatya eğitim ve araştırma hastanesi psikiyatri kliniğinde panik bozukluğu tanısı alan DSM 5 tanı ölçütlerini karşıladığı belirlenen panik bozukluğu yaşayan bireylerin (n=30) ve panik bozukluğu tanısı alan bireylerle benzer yaş, cinsiyet ve demografik özellikler gösteren karşılaştırma grubu (n=34) araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak kişisel bilgi formu, Young şema ölçeği Kısa Form-3, Young telafi ölçeği ve Young- Rygh kaçınma ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın temel sorularını yanıtlamak amacıyla bir dizi Ki kare, t testi ve Mann Whtiney U test analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçları panik bozukluğu tanısı alan grubun karşılaştırma grubuna kıyasla Young Şema Ölçeği Kısa Form-3, Young telafi ölçeği ve Young- Rygh kaçınma ölçeklerinin birçok alt boyutundan yüksek puan aldıklarını göstermiştir. Panik bozukluğu tanılı bireyler kontrol grubuna kıyasla başarısızlık, karamsarlık, tehditler karşısında dayanıksızlık, iç içe geçme şema boyutlarında daha yüksek puanlar almışlardır. Young telafi ölçeği alt boyutları bakımından gruplar arasında anlamlı fark saptanamamış ancak panik bozukluğu tanılı katılımcıların Young telafi ölçeği alt boyutlarından eleştiriye tahammülsüzlük puanlarının kontrol grubundakilere göre daha yüksek olma eğiliminde olduğu görülmüştür. Young kaçınma ölçeği alt boyutlarından psikosomatizm ve sıkıntıyı Yok Sayma alt boyutundan da anlamlı derecede daha yüksek puanlar aldıkları görülmüştür. Anahtar kelimeler: erken dönem uyum bozucu şemalar, şema kaçınması, şema telafisi, panik bozukluğu

The main aim of the present study was to examine the observed maladaptive schemas in panic disorder patients along with the coping behaviours (e.g. schema avoidance and over-compensation) they use. The sample of the study was comprised of individuals who were diagnosed with panic disorder based on DSM 5 criteria in the Malatya Training and Research Hospital Psychiatry Clinic (n=30) and healthy individuals (n=34) with similar demographic features who were recruited as a control group. As research data collection tools; Personal Information Form, Young Schema Scale-Short Form-3, Young Compensation Scale and Young-Rygh Avoidance Scale were applied. In order to answer the primary research questions, a series of Chi-square, t-test and Mann-Whitney U test analyses were conducted. The results showed that individuals in the panic group had significantly higher scores in many subscales of the Young Schema Scale, Young Compensation Scale and Young-Rygh Avoidance Scale compared to the control group. The failure, pessimism, minor resistance in the face of threats and nesting scores were higher in the panic group compared to the controls. In Young Compensation Scale scores, no significant difference between the two groups was found. However, the intolerance of criticism sub-scale scores of panic disorder group tended to be higher than the scores of the control group. Finally, the panic disorder group also demonstrated significantly higher scores of `ignoring distress` and `psychosomatic` scores in Young-Rygh Avoidance Scale.Keywords: Early maladaptive schemas, schema avoidance, schema overcompensation, panic disorder