Türk Dış Politikasının Arap İsrail sorunlarına uzanımı: Tutarlılık trendi

Abstract

Bu çalışma Orta Doğu'ya damga vurmuş Arap-İsrail sorununu merkeze alarak; sorunun zaman içinde gelişimini ve Türkiye'nin Arap-İsrail sorununa yönelik dış politikasının tutarlılığını incelemeyi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda İsrail ile Filistin tarafları arasında çatışmanın esasını oluşturan Kudüs'ün paylaşılamayan statüsü, İsrail ve Körfez ülkeleriyle su sorunu temalarına öncelik verilmiştir. Çalışma ile beraber Türkiye'nin 1948 sonrası Arap İsrail sorununa yönelik politik tercihleri ele alınmıştır.Orta Doğu günümüz itibariyle tam bir kaosa sürüklenmiş, bölgenin Osmanlı hâkimiyetinden çıkması ile başlayan yapılanma 20. yüzyılın başından itibaren geri dönüşü mümkün olmayan bir kördüğüme dönüşmüş ve bu düğüm günümüze kadar çözülememiştir. Türkiye İsrail Devleti'nin 1948 yılında ilan edilmesiyle birlikte İsrail'e sempati duyan ABD ve bir kısım Avrupalı ülkelerle, Müslüman kimliğe sahip devletleri dengelemeye çalışmış ve orta yol politikası izlemiştir. Bölgesel gelişmelere paralel politika üreten Türkiye, Arap-İsrail sorunlarında denge politikası güderken 2009 yılında Davos Zirvesi'nde yaşanan kırılmaya kadar bu yaklaşımını sürdürmüştür.Anahtar Kelimeler: Filistin, Arap, İsrail, Türkiye, Dış Politika

Based on the Arab-Israel problem having left a dark taint in the Middle East, this study aims to analyse the consistency of Turkish foreign policy regarding the Arab-Israel quarrel and its development in time. In this respect, the indispensable status of Jerusalem which constitutes the core of the battles between Israel and Palestine as well as the water conflict between Israel and the Gulf countries have been granted priority in the study. Besides, Turkey's political preferences as to the Arab-Israel problem subsequent to 1948 have also been handled.Today, the Middle East has been driven into chaos, the reconstruction of the region after being abandoned by the Ottomans in the early 20th century has turned into an irreversible deadlock that has not still been resolved. Upon the declaration of Israel State in 1948, Turkey has positioned itself to compensate between the Muslim countries and the US together with the Europeans feeling sympathy for Israel and followed a balance policy. Turkey has sustained this position until the break-up in 2009 at the Davos Summit.Keywords: Palestine, Arab, Israel, Turkey, Foreign Policy