Tip 2 diyabet hastalarında kronik hastalıkların tedavisinde fonksiyonel değerlendirme- yorgunluk ölçeği` nin Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu araştırma, Cella ve arkadaşları tarafından geliştirilen Kronik Hastalık Tedavisi Fonksiyonel Değerlendirmesi Yorgunluk (FACIT Yorgunluk) Ölçeği' ni Türkçeye uyarlamak ve tip 2 diyabet hastalarında geçerlik ve güvenirliğini test etmek amacıyla yapılmıştır.Araştırma Balıkesir il merkezinde bulunan üç hastanenin Diyabet İzlem ve Eğitim Polikliniklerine başvuran tip 2 diyabetli 133 hasta ile metodolojik olarak gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak; araştırmacı tarafından hazırlanan Tanıtıcı Bilgiler Formu ve FACIT Yorgunluk Ölçeği kullanılmıştır. Veriler yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Ölçeğin Türkçe versiyonu çeviri -geri çeviri tekniği kullanılarak yapılmıştır. Ölçeğin Türkçe versiyonunun güvenirliğini değerlendirmek amacıyla, iç tutarlık katsayısı ve madde analizi yöntemleri kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı 0.98 olarak bulunmuştur. Ölçeğin madde analizi sonuçlarında, maddeler arasındaki korelasyonların hepsi anlamlı düzeyde yüksektir. Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek üzere açıklayıcı faktör analizi yöntemleri kullanılmış ve tüm maddelerin faktör yük değerleri 0.61 ile 0.81 arasında bulunmuştur. Faktör analizi sonuçlarına göre orijinal ölçekten farklı olarak, ölçeğin Türkçe versiyonunda iki alt boyut bulunmuştur.FACIT Yorgunluk Ölçeği' nin geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda; Türk toplumunda tip 2 diyabet hastalarının yorgunluk düzeyinin belirlenmesinde kullanılabilecek psikometrik ölçütleri sağladığı kanısına varılmıştır.

This study aims to adapt The Functional Assessment of Chronic Illnesses Therapy Fatique Scale(FACIT Fatique Scale) developed by Cella et al. into Turkish and determinate its reliability and validity in patients with type 2 diabetes mellitus. The study was conducted methodically with 133 type 2 diabetic patients referred to diabetes follow-up and education outpatient clinics of three hospitals in city centre of Balıkesir. Data collection enstruments were Informative Form developed by researcher and FACIT Fatique Scale while face to face interview method was performed. Turkish version of scale was obtained using forward-back translation techniques. Realiability of Turkish version of scale was assessed by using internal consistency and item analysis methods. Chronbach Alpha measurement was found to be 0.98 while item analysis revealed that all inter-item correlations were significantly high. Exploratory factor analysis methods were used in determination of construct validity and overall factor loadings were found in range of 0.61 and 0.81. Factor analysis results revealed a two-factor solution in Turkish version of scale different from original scale.In conclusion; analyses carried out for the reliability and validity of FACIT Fatique Scale resulted that it was a sufficient psychometric tool in determination of fatique level in patients with type 2 diabetes in Turkish population.