Gebelikte aile içi şiddetin kortizol hormon salınımı ve yenidoğana etkisi

Abstract

Kadın sağlığını olumsuz olarak etkileyen aile içi şiddet olgusu, gebelik döneminde de devam edebilmektedir. Ülkemizde yapılan birçok çalışmada gebelerin şiddet açısından gebelik süreci boyunca sadece bir kez değerlendirildiği, özellikle tüm gebelik sürecini kapsayacak şekilde yapılan, perinatal sonuçları ve doğum sonrası süreci de değerlendiren çalışma sayısının az olduğu görülmektedir. Bu çalışmada, gebelikte aile içi şiddetin kortizol hormon salınımına, erken doğuma, düşük doğum ağırlığına ve emzirme durumuna olan etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Gaziantep Halide Alevli Aile Sağlığı Merkezi'nde takipli yaklaşık 412 gebe oluşturmuştur. Ancak kayıpların olabileceği tahmin edilerek 255 gebeye ulaşılmıştır. Veri toplama araçları araştırmacı tarafından geliştirilen soru formu, KYAİŞBÖ (Kadına Yönelik Aile İçi Şiddeti Belirleme Ölçeği) ve Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği'nden oluşmaktadır. Çalışmamızda gebelere üç izlem yapılmıştır. Her izlemde ve yenidoğandan da kortizol hormon düzeyi için tükürük örneği alınmıştır. Birinci izlemde 2.trimesterdeki gebelere (14–26.hafta) soru formu, KYAİŞBÖ ve Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği uygulanmıştır. İkinci izlemde 3.trimesterdeki gebelere (27–41.hafta) ve üçüncü izlemde lohusa annelere Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmaya katılan gebelerin %9.8'inin eşi tarafından şiddete maruz kaldığı belirlenmiştir. KYAİŞBÖ faktörlerinin ilki olan 'Kadının vücut bütünlüğüne zarar verici düzeyde fiziksel şiddet'in ortalama puanının diğer faktörlere göre en yüksek oranda olduğu bulunmuştur. Gebeliğinde aile içi şiddete maruz kalanların kalmayanlara göre, üçüncü izlemindeki Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Gebeliğinde aile içi şiddete maruz kalma durumuyla bebeklerin doğum haftası arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0.05). Gebeliğinde aile içi şiddete maruz kalanların kalmayanlara göre bebeklerinin kortizol hormon düzeyi sonuç ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Ülkemizde kadına yönelik aile içi şiddeti önlemeyi hedefleyen hizmetlerin sürekliliğinin sağlanması, hizmetlerdeki aksaklıkların nedenlerinin belirlenmesi ve etki analizlerinin yapılması gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Gebelik, Gebelikte şiddet, Kortizol, Yenidoğan, Emzirme.

The phenomenon of domestic violence that adversely affects women's health can also continue during pregnancy. Although many studies were conducted in Turkey, the issue of being exposed to domestic violence during pregnancy only once took place in those studies. It has been found that especially the number of the studies which focus on the whole duration of pregnancy including the evaluation of perinatal outcomes and the postpartum period is low. In this study, it was aimed to determine the effect of domestic violence during pregnancy on the release of cortisol hormone, premature birth, low birth weight, and breastfeeding. The population of the study consisted of approximately 412 pregnant women in Gaziantep Halide Alevli Family Health Center. However, it was estimated that there could be data losses. Therefore, 255 pregnant were reached. The data collection tools were the questionnaire form developed by the researcher, DVWDS (Domestic Violence to Women Determination Scale) and Breastfeeding Self-Efficacy Scale. In our study, three follow-ups were performed. At each follow-up and from each newborn, saliva samples were taken for cortisol hormone level. In the first follow-up, the questionnaire, DVWDS, and Breastfeeding Self-Efficacy Scale were applied to the pregnants in the second trimester (14-26 weeks). In the second follow-up, the Breastfeeding Self-Efficacy Scale was applied to the pregnants in the 3rd trimester (27-41 weeks), and in the third follow-up, the Breastfeeding Self-Efficacy Scale was applied to the puerperal mothers. It was determined that 9.8% of the pregnant women were exposed to violence by their spouses. The mean score of the first factor of DVWDS `inflicting physical violence to the degree that is damaging the body integrity` have been found to be the highest among the factors. It was found that there was a statistically significant difference between the mean score of Breastfeeding Self-Efficacy Scale in the third follow-up of those who were exposed to domestic violence during pregnancy (p<0.05). It was found that there was a statistically significant difference between the exposure to domestic violence during pregnancy and the birth week of infants (p<0.05). It was found that there was a statistically significant difference in the mean score of cortisol hormone levels of infants between those who were exposed to domestic violence during pregnancy and those who were not (p<0.05). In Turkey, it is necessary to ensure the continuity of services aimed at preventing domestic violence against women, to determine the causes of service failures and to perform impact analyzes.Keywords: Pregnancy, Violence During Pregnancy, Cortisol, Newborn, Breastfeeding.