Üniversite öğrencilerinin duygusal yeme davranışı ile antropometrik ölçümler arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, Gaziantep ili Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde Ekim 2016-Mayıs 2017 tarihleri arasında Beslenme ve Diyetetik (BDB), Hemşirelik (HEM) ve Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (FTR) bölümlerinin 3.ve 4. sınıflarında öğrenim gören, çalışmaya katılmaya gönüllü öğrencilerin (n:325), duygusal yeme davranışları ile antropometrik ölçümler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Öğrencilerin genel özellikleri, beslenme alışkanlıkları, bir günlük besin tüketimleri, duygusal yeme davranışını sorgulamak için üç faktörlü beslenme (TFEQ) anketi ve duygusal durumlarda yeme alışkanlığı (EESQ) anketleri uygulanmıştır.Öğrencilerin antropometrik ölçümleri de (boy uzunluğu, vücut ağırlığı, bel çevresi ve kalça çevresi) Biyoelektrik İmpedans Analizi (BİA) ile ölçülmüştür.Bir günlük enerji ve besin öğeleri tüketimleri Beslenme Bilgi Sistemi (BEBİS) programı kullanılarak analiz edilmiş ve bulunan değerler Türkiye'ye Özgü Beslenme Rehberi (TÖBR) ile karşılaştırılmıştır.Çalışmaya katılan öğrencilerin %77,2 'si kız ve bekar (%94,2) olup %22,8 'i erkektir.Yaş ortalaması( ±S) sırasıyla kızlarda 22,2±1,9 ve erkeklerde 23,2±1,9 'dur.Öğrencilerin yarıya yakınının (%47,4) en az bir ana öğünü atladığı, %36,6 'sının bir ara öğün tükettiği, %28,9 'unun öğün atladığı ve genelde sabah öğününü (%51,4) atladıkları saptanmıştır. BDB 'nün %28,5 'i, HEM bölümünün %29,7 'si ve FTR bölümünün ise %41,6 ' sının doktor tarafından tanısı konulmuş bir hastalığının olduğu ve FTR bölümündeki öğrencilerde ülserin (p˂0,05) ve ailelerinde ise osteoporozun (p˂0,05) önemli düzeyde yüksek olduğu anlaşılmıştır.Beden Kitle İndeksi (BKİ) açısından öğrencilerin %68,0'i normal, %21,5'i ise hafif şişmandır. TÖBR'e göre öğrencilerin enerjinin proteinden (BDB Kız:%118,1 ve Erkek:%119,4 ; HEM Kız:%112,2 ve Erkek:%101,9 ; FTR Kız:%113,6 ve Erkek:%119,3) ve yağdan(BDB Kız:%126,1 ve Erkek:%118,3 ; HEM Kız:%133,7 ve Erkek:%136,6 ; FTR Kız:%138,7 ve Erkek:%128,4) gelen oranlarının önerilenden yüksek olduğu ve karbonhidrat oranlarının (BDB Kız:%81,0 ve Erkek:%84,6 ; HEM Kız:%78,5 ve Erkek:%79,6 ; FTR Kız:%75,0 ve Erkek:%79,1) ise önerilenden düşük olduğu anlaşılmıştır.Tüm öğrencilerin büyük çoğunluğunun canı sıkıldığında, endişeli olduğunda, arkadaşları kendini ikna etmeye çalıştığında, üzgün olduğunda, yalnız hissettiğinde daha fazla yemek yediği bu durumun ise en fazla kızlarda olduğu belirlenmiştir.Bölümlere göre kontrolsüz yeme düzeyi en fazla FTR bölümünde (p˂0,05), açlığa duyarlılık düzeyinin ise HEM bölümünde (p˂0,05) olduğu, cinsiyete göre bilişsel kısıtlama düzeyi ve duygusal durumlarda yeme alışkanlığının (EESQ) en fazla kızlarda olduğu görülmüştür (p˂0,05). Duygusal yeme davranışı ile antropometrik ölçümler arasındaki ilişkiye bakıldığında; ağırlık(kg), bel çevresi(cm), kalça çevresi(cm), Beden Kitle İndeksi (BKİ), Bazal Metabolizma Hızı (BMH), vücut yağ oranı (%) ve miktarı (%) ile ölçek puanları arasında pozitif yönde (p˂0,05) anlamlı ilişki olduğu; boy uzunluğu(cm), vücut sıvı oranı (%), vücut sıvı miktarı (kg), yağsız vücut oranı (%), yağsız vücut miktarı (kg) arasında ise negatif yönde (p˂0,05) anlamlı ilişki olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak duygusal yeme davranışı ile antropometrik ölçümler arasında güçlü bir ilişki olduğu, beslenme davranışlarına ek olarak duygu ve stres yönetimine odaklanan multidisipliner bir yaklaşımın üniversite çağındaki gençlerde duygusal yemeye bağlı olarak gelişebilecek ağırlık artışı riskini azaltacağından yararlı olacaktır.Anahtar kelimeler: Üniversite döneminde beslenme, Duygusal yeme, Kontrolsüz yeme, Bilişsel kısıtlama, Açlığa duyarlılık

This study was carried out in Hasan Kalyoncu University Faculty of Health Sciences, Gaziantep, between October 2016 and May 2017, in order to investigate the relationship between emotional eating behavior and anthropometric measurements of the volunteer university students (n:325) in the 3rd and 4th grades of Nutrition and Dietetics (ND), Nursing and Physical Therapy and Rehabilitation programs (PTR). General characteristics, dietary habits, daily food consumptions, were determined using three-factor nutrition (TFEQ) questionnaire and eating in emotional situations (EESQ) questionnaires. Students' anthropometric measurements (height, body weight, waist circumference and hip circumference) were measured and Bioelectric Impedance Analysis (BIA) were done. A daily energy and nutrient intaken were analyzed using Nutrition Information System (BEBIS) and the results were compared to Turkey Nutrition Guide lines (TÖBR). 77.2% of the participants were women and 94%were single where 22,8% were men. Mean age ( ±S) is 22,2±1,9 in women, and 23,2±1,9 in men. Almost half of the students (47,4%) were skipping a meal at least once a day, 36,6% had a single snack, 28,9% skipped a meal and usually the skipped breakfast (51,4%). 28,5% of the participants in Nutrition and Dietetics program, 29,7% in Nursing and 41,6% in Physical Therapy and Rehabilitation had medical doctor diagnosed diseases. Ulcer (p˂0,05) in students and osteoporosis (p˂0,05) in their families were critically higher in PTR students. According to Body Mass Index (BMI), 68,0% of the students were normal and 21,5% were overweight. According to TÖBR, the students had energy obtained from protein higher than recommended (ND Woman:118,1% and Men:119,4% ; Nursing Woman:112,2% and Men:101,9% ; PTR Woman:113,6% and Men:119,3%) and fats (ND Woman:126,1% and Men:118,3% ; Nursing Woman:133,7% and Men:136,6% ; PTR Woman:138,7% and Men:128,4%) where energy from carbohydrates were lower than recommended.(ND Woman:81,0% and Men:84,6% ; Nursing Woman:78,5% and Men:79,6% ; PTR Woman:75,0% and Men:79,1%). With higher occurence in woman, all of the students were found that they overeat when they were upset, worried, tried to be convinced by friends, sad or feeling alone. According to departments, uncontrolled eating level was highest in the PTR section (p<0,05), sensitivity to hunger is highest in the Nursing section (p˂0,05). According to gender, the level of cognitive restriction and eating habits (EESQ) in emotional situations were mostly seen in mostly women (p˂0,05). Considering the relationship between emotional eating habits and anthropometric measurements, weight (kg), waist circumference (cm), hip circumference (cm), Body Mass Index (BMI) Basal Metabolic Rate (BMR), body fat level (%) and amount (%) were positively related to scale scores (p˂0,05), height (cm), body fluid ratio (%), body fluid amount (%), fat free man ratio (%), fat free man amount (kg) were negatively correlated (p˂0,05). In conclusion, emotinal eating habits and antropometric measurements have a strong relationship, it would be useful to embrace a multidisciplinary approach focused on emotion and stress management to reduce the risk of weight gain as a result of emotional eating in university students.Key words: nutrition in university, emotional eating, uncontrolled eating, cognitive restriction, hunger sensitivity