Preterm bebeklere uygulanan masajın büyüme ve stres belirtilerine etkisi

Abstract

Bu tezin amacı, preterm bebeklere uygulanan masajın büyüme ve stres belirtilerine etkisini deneysel olarak araştırmaktır. Araştırmanın evrenini, Ocak 2018-Şubat 2019 tarihleri arasında Medicalpark Batman Hastanesi yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan preterm bebekler, örneklemini ise araştırmaya alınma kriterlerine uyan 60 preterm bebek oluşturmuştur. Veriler, Preterm Bebek Tanıtıcı Özellikler Formu, Preterm Bebek İzlem Formu ve Yenidoğan Stres Ölçeği ile toplanmıştır. Deney grubundaki bebeklere 10 gün süreyle günde 3 kez masaj uygulanırken, kontrol grubundaki bebeklere ünitenin standart hemşirelik bakımı verilmiştir. Deney ve kontrol grubundaki bebeklerin araştırmacı tarafından 1., 5. Ve 10. gün vücut ağırlığı, boy uzunluğu ve baş çevresi ölçümleri yapılmıştır. Masaj uygulanan gruptaki bebeklerin stres durumlarını değerlendirmek amacıyla uygulamanın 1., 5. ve 10. günlerinde masaj uygulamasından 15 dakika öncesi ve sonrasında kamera kayıtları alınmıştır. Kontrol grubundaki bebeklerin de, masaj uygulanan grup ile benzer saatlerde kamera kayıtları alınmıştur. Kamera kayıtları çalışmaya kör iki gözlemci tarafından izlenerek bebeklerin stres düzey değerlendirmeleri yapılmıştır. Verilerin analizinde Sınıf İçi Korelasyon, Frekans, Levene, Karışık Desenli Faktöryel ANOVA, Tekrarlı Ölçümler ANOVA testleri kullanılmıştır. Masaj uygulamasının büyüme ölçümlerine (vücut ağırlığı, boy uzunluğu ve baş çevresi) etkisi incelendiğinde; ölçüm günü ilerledikçe hem masaj hem de kontrol grubunda vücut ağırlığı, boy uzunluğu ve baş çevresi uzunluğunun arttığı görülmektedir. Bu artışın; masaj grubunda, kontrol grubuna göre daha yüksek düzeyde görüldüğü ve iki grup arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu gözlemlenmiştir (p<0.001). Masaj uygulamasının bebeklerin stres düzeyine etkisi incelendiğinde; bebeklerde ölçüm günü ilerledikçe masaj grubundaki bebeklerin stres düzeyleri puan ortalamaları istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşmekte iken, kontrol grubundaki bebeklerin stres düzeyleri puan ortalamasının aynı kaldığı tespit edilmiştir. Masaj uygulanan bebeklerin stres düzeyleri, masaj uygulanmayan bebeklerin stres düzeyinden istatistiksel açıdan anlamlı derecede daha düşüktür (p<0.001). Bu sonuçlara göre, masaj uygulaması preterm bebeklerin büyüme ve strese belirtilerine olumlu yönde etki ettiği sonucu ortaya çıkmaktadır. Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde bebek masajının uygulanması, taburcu sonrası bebek masajını bebeklerin rutin bakımlarına katılması, bebek masajı konusunda annelerin eğitilmesi ve desteklemesi önerilmektedir.Anahtar kelimeler: Preterm, Bebek Masajı , Yenidoğan Stres Düzeyi

The aim of this thesis is to exprementally investigate the effect of massage applied to preterm infants on growth and stress. While the population of the research is preterm infants at the neonatal intensive care unit of a Medicalpark Batman Hospital between January 2018 and February 2019, the sample is 60 preterm infants suitable for inclusion criteria. Research data was collected using Preterm Infant Information Form, Preterm Follow-up Form and Newborn Stress Scale. While massage was applied to the infants in the experimental group three times daily for 10 days, the control group received the usual care. Weight, length and head circumference of infants in both experimental and control group were measured by the researcher on 1., 5. and 10. days. In order to evaluate stess level of the massage applied infants, camera records of the infants were taken 15 minutes before and after the massage on 1., 5. and 10. days. Camera records of the infants in the control group were also taken at the same time with those in the experimental group. Camera records were watched and stress level of the infants were evaluated by two observers blind to the research. The data analyses were carried out using In-class Correlation, Frequency, Levene, Two-Way ANOVA for Mixed Measured, Repeated ANOVA tests. When the effect of massage on growth measurements in infants (weight, length and head circumference) is analyzed, it is observed that weight, length and head circumference of the infants in both experimental and control group increase as measurement days progressed. It is observed that this increase is bigger in massage group compared to control group and the difference between two groups were statistically significant (p<0.001). When the effect of massage on stress level of infants was analyzed, it is observed that while average scores of stress levels of infants in the massage group decrease in a statistically significant manner, average scores of stress levels of infants in the control group remain constant as measurement days progressed. Stress level of infants in the massage group is lower than those in the control group in a statistically significant manner (p<0.001). In accordance with the results of the thesis, it is concluded that massage application has positive effects on growth and stress levels of preterm infants. It is suggested that infant massage should be applied in neonatal intensive care units; massage should be part of infants' usual care in the post-discharge period; mothers should be trained and supported about infant massage. Keywords: Preterm ,Baby Massage, Newborn Stress Level