Diyarbakır ili Yenişehir Toplum Sağlığı Merkezi`ne başvuran bireylerde uyku kalitesinin diyet kalitesine ve antropometrik ölçümlere etkisinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma; Diyarbakır İli Yenişehir Toplum Sağlığı Merkezi'ne başvuran bireylerin uyku kalitesinin diyet ve antropometrik ölçümlere etkisini belirlemek amacıyla toplam 200 (Erkek: 101; Kadın: 99) yetişkin bireyde yürütülmüştür. Bireylerin demografik özellikleri, fiziksel aktivite durumları, beslenme alışkanlıkları ve 24 saatlik besin tüketimleri saptanmıştır. Uyku kalitesi Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), duygu durumları Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), diyet kaliteleri ise Sağlıklı Yeme İndeksi (HEI-2010) ve Diyet Kalite İndeksi (DQI) ile bireylerin saptanmış, antropometrik ölçümleri alınmış, vücut bileşimleri belirlenmiştir. Beden kütle indeksi (BKİ), bel/kalça çevresi oranı (BKO), bel çevresi/boy uzunluğu (BBO) oranı hesaplanmıştır. Bireylerin yaş ortalaması 35,3±10,30 yıldır. BKI ve bel çevresi ortalaması (±S) sırasıyla erkeklerde 26,4±5,62 kg/m2 ve 93,4±14,78 cm, kadınlarda 27,2±6,72 kg/m2 ve 90,4±12,99 cm'dir. Bireylerin BKİ, vücut yağ yüzdesi, vücut yağ miktarı, yağsız vücut yüzdesi, bel çevresi, kalça çevresi ile uyku süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,001). PUKİ puanı tüm bireylerin %17,0'sinde kötü (≥5 puan) (Erkek: %16,8; Kadın: %17,2) bulunmuştur. PUKİ puanı ortalaması (±S) 8,24±3,47 puandır. BDÖ puanına göre erkek bireylerin %44,6'sı, kadınların %34,3'ü minimal depresyondadır. Erkeklerin %24,8'i hafif depresyonda, %22,8'i orta depresyonda ve %7,8'i şiddetli depresyondadır. Kadın bireylerin ise %20,2'sinin hafif depresyonda, %37,4'ünün orta depresyonda ve %8,1'inin şiddetli depresyondadır. BDÖ puanı ortalaması (±S) ve tüm bireylerde14,7± 9,77 (Erkek:13,9±9,12; Kadın:15,8±9,79) puandır. BDÖ ile PUKİ arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,001). Uyku kalitesi iyi ve kötü olan bireylerin HEI puanları sırasıyla 82,4±12,3 ve 44,9±18,35 puan (p<0,001) iken, DQI puanları sırasıyla 76,7±10,72 ve 45,5±13,81 puandır (p<0,001). Sonuç olarak, bireylerin uyku kalitesi ile beslenme durumlarının diyetisyen tarafından değerlendirilmesi ve beslenme ve sağlık sorunlarının önlenmesi için kapsamlı eğitim programlarının uygulanması gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi, Beck Depresyon Ölçeği, Beden Külte İndeksi, Sağlıklı Beslenme İndeksi, Diyet Kalite İndeksi

This study was carried out with a total of 200 (Males: 101; Females: 99) volunteer subjects, to determine the effect of sleep quality on diet quality and anthropometric measurements admitted to Yenişehir District Community Health Center in Diyarbakir Province. Demographic characteristics, physical activity levels, and 24-hour dietary recalls were determined. Sleep quality was evaluated with Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), depression with Beck Depression Scale (BDS), diet quality with Healthy Eating Index (HEI-2010) and Diet Quality Index (DQI). Anthropometric parameters were measured, body composition was determined, body mass index (BMI), waist-to-hip ratio (WHR), waist-to-height ratio (WHtR) were calculated. Mean age of the participants was 35.3±10.30 years. Mean (±SD) BMI and WC were 26.4±5.62 kg/m2 and 93.4±14.78 cm for males and 27.2±6.72 kg/m2 and 90.4±12.99 cm for females. Relationship between BMI, percentage and amount of body fat, fat free mass, WC, HC and duration of sleep were found statistically significant (p<0.001). Out of total, 17.0% of the subjects (Males: 16.8%; Females: 17.2%) had poor ((≥5) PSQI score and mean score was (±S) 8.24±3.47. Minimal depression level was found using BDS in 44,6% of males and 34.3% of females and mean (±S) BDS score was 14.7± 9.77 (Males:13,9±9,12; Females:15,8±9,79). Relationship between PSQI and BDS scores were statistically significant (p<0,001). Good and bad PSQI scores of subjects had HEI scores 82.4±12.3 and 44,9±18,35, respectively (p<0,001) and DQI scores 76,7±10,72 and 45,5±13,81, respectively (p<0,001). It could be concluded that sleep quality and nutritional status of the subjects should be assesses by dietitians and education programs should be implemented for the prevention of nutrition and health problems. Key Words: Pittsburgh Sleep Quality Index, Beck Depression Scale, Body Mass Index, Healthy Eating Index, Diet Quality Index