Kamu kurumlarında makine ikmal bakım ve onarım çalışmalarında iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları ve iş ekipmanlarının periyodik muayenesi

Abstract

Kamu kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği (İSG) uygulamasının yaygınlaşması ile birlikte özellikle iş sahaları geniş olan diğer işletmeler gibi pek çok kamu kurumu da, birçok alanda farklı İSG uygulamaları gerçekleşmektedir. Yoğun emek ve zaman gereken İSG alanlarından birisi de; iş ekipmanlarının bakım, onarımı ve periyodik muayeneleridir. İş ekipmanları iş kazası istatistiklerinde önemli bir yer tutmaktadır. Çalışma yaşamında, periyodik kontroller aynı zamanda yasal zorunluluktur. Sosyal Sigortalar Kurumu 2016 yılı iş kazası istatistiklerine bakıldığı zaman makine ve ekipmanlarının kurulumu ve onarımı kaynaklı toplam 4277 kişi iş kazasına uğramıştır. 2016 yılında iş kazası geçiren toplam sayıya bakıldığı zaman bu sayısın toplam rakam olan 286068 kişi içerisinde oranı % 1.49'dur. Yine 2017 verileri değerlendirildiğinde makine ve ekipmanlarının kurulumu ve onarımı kaynaklı toplam 3797 kişi iş kazasına uğramıştır. 2017 yılında iş kazası geçiren toplam sayıya bakıldığı zaman toplam iş kazası sayısı 359653 kişi içerisinde % 1.05 oranına denk gelmektedir. 2017 yılı içerisinde makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı kaynaklı iş kazalarında 15 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu iş kolundan kaynaklı 2017 yılı içerisinde toplam 30533 kişi iş kazası sonrası geçici iş görmezlik almıştır (SGK,2006).İş ekipmanları tüm tehlike sınıflarındaki işyerlerinde kullanılabilmekle birlikte, çoğunlukla çok tehlikeli ve tehlikeli sınıf işyerlerinde yoğunlaşmaktadır. Bu durum ilgili İSG önlemlerinin alınması, periyodik kontrollerin yasalara uygun halde yapılmasının zorunluluğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışmada, İSG açısından bakım, onarım ve periyodik muayenelerin mevzuattaki yeri, bir kamu kurumundaki uygulamalar incelenerek, kamunun alana bakış açısı, uygulama yöntemleri ele alınarak mevcut durumun analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonunda işyerinin tehlike sınıfı ve yapılan işin riski gözetilerek İSG çalışmalarının başladığı tarih itibarıyla sahada birçok uygulamanın yapıldığı, risk analizleri ve tespit öneri defterlerinde yer alan risklerin bertaraf edildiği, yapılan tespit ve önerilerin dikkate alındığı gözlemlenmiştir. İş güvenliği uzmanı ve hekimlerinin sıklıkla değişmesi, yapılan iş gereği işyerlerin geniş bir alana yayılması sebebiyle çevresel düzen sorunu, birden fazla alt işverenin sahada bulunabilmesi, eğitimlerdeki eksiklikler, kişisel koruyucu donanımların (KKD) standartlara uygun olmamaları, kurul toplantılarının usul ve esaslara uygun olmaması ile alınan kararlar gibi konularda eksiklikler gözlenmiştir. Alt işveren-asıl işveren ilişkisi bulunan tüm tehlike sınıflarındaki işyerlerinde; yönetimlerin, İSG profesyonellerinin, İSG kurullarının koordinasyonun sağlanması İSG kültürünün yerleşmesi, gelişmesi ve başarılı olunması için gerekli ve zorunludur. İSG uygulamalarının yapıldığı işyerlerinde; iş sağlığı ve güvenliği ile yönetim sistemleri çalışmalarının uygulamaya dönük yapılması özellikle davranış bazlı güvenlik kültürünün oluşturulması ile eğitimlerin sadece teorik değil makine başında uygulamalı verilmesi, operatörlere özel olarak düzenlenmesi önerilmiştir. Başarıya ancak birlikte çalışma sonucunda uygulama ve pratiğin bir araya getirilmesi ile ulaşılabileceği sonucuna varılmıştır.

With occupational health and safety (OHSA) applications is becoming widespread in the public institutions, especially like other private sector firms that have different types of working areas many types of occupational health and safety applications are realized. One of these area is maintaneance and repairment and periodic inspection. Work equipments have an important role at occupational accidents statistics. Periodic control is an legal obligation in working life. According to Social Insurance Institution data of occupational accidents published in 2016 totally 4277 people met occupational accident during installation of machines and equipments. When it is compared with all occupational accidents realized in 2016, the number is 286068 people were injured and the percentage is equal to % 1.49. This ratio belongs to injured people because of ` Installation of Machine and Equipments` sector from 99 units (Standarts of Ecomonic Activitiy). When 2017 data was evaluated 3797 people met occupational accident because of installation and maintaneance of machines and equipments. When it is compared with all occupational accidents realized in 2017, the number is 359653 people, the ratio is % 1.05. In 2017, 15 people died from occupational accident based upon installation and maintaneance of machines and equipments. 30533 people had intermittent failure after occupational accident at the sector in 2017(SGK,2006).Work equipments could be used at all hazard classes works but genrally it is used at hazardous and most hazardous works. This situation cause taking related OHSA precautions, and making periodic control of machines in accordance with laws. This study contributes to make current situation analysis of sector in occupational health and safety via examining of application methods, point of view of instituions to the sector, researching of the legislation about mainteneance, repairment and periodic inspection. It is observed that so many occupational health and safety applications and works have been done by taking hazardous class and risk of the work into consideration; risks and hazardous in risk analysis and in determination and reccomendation notebook have been removed, in the field starting from the date of occupational and safety works. It is observed that frequently change of occupational safety experts and doctors, inadequate physicall structure, disorganized environmental conditions because of the type of the work, more then one sub-contoractors in the field cause could not provide of integrity on trainings, standarts of personal protective equipments, incompatible rules and procedures and decisions of council meetings etc. It is recommended that; in hazardous or most hazardous field of operations where main contractor and sub-contractors relations occur; for the entegration, progress and success of occupational health and safety culture coordination of executives, OHSA specialists and OHSA councils must be provided. The workplaces where ocuupational health and safety applications have been done; quality management system works and OHSA applications must be entegrated to the field in practise, especially with constitution of safety culture via behaviour orientation not only theoretical training but also trained of workers on job training.and special trainings to the operators are recommended. It is concluded that success is the result of working accordantly via gathering implementation and practise.