Türkiye`deki bölgesel kalkınma ajanslarının kırsal kalkınmadaki rolü: İzmir Kalkınma Ajansı örneği

Abstract

Dünyada ilk defa 1292'daki ekonomik krizden sonra kurulmaya başlayan Bölgesel Kalkınma Ajansları başta Amerika ve Avrupa kıtalarında olmak üzere tüm dünyada yerel yapılanma modeli olarak karşımıza çıkmaktadır. Bölgesel gelişme farklarını ortadan kaldırmayı amaçlayan kalkınma ajanslarının amacı; hizmetler vererek bölgedeki ekonomiyi canlandırmak, bölgesel yatırımları artırmak, bölge halkının kalkınmaya katılımını sağlamaktır.Bu doğrultuda, Türkiye'nin de son 20 yıldır bölgeler arası görülen gelişme farklarını giderme adına faklı önlemler aldığı görülmektir. Özellikle AB üyelik sürecinde bölgesel farklılıkları gidermek için AB fonlarından yaralanmak üzere izlenen yollardan biri de BKA'ların kurulmasıdır. Türkiye'de ilk BKA kavramı 1990'lı yıllarda ele alınmaya başlanmıştır.Ülkemizde, 5449 sayılı Kanunun birinci maddesinde ifade edildiği üzere; ?kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kurulu¬ları arasındaki i¬şbirliğini geli-ştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel geli¬şmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi geli¬şmi¬şlik farklarını azaltmak amacıyla? BKA'lar kurulmaktadır. BKA'ların Türkiye'deki amaçlarından biri de bölgeler arası gelişmişlik farklılığını önemli derecede azaltacak olan kırsal kalkınmayı sağlamaktır.Bu çalışmanın amacı: Ege bölgesinde kurulan İzmir Kalkınma Ajansı'nın kırsal kalkınmaya 2009 yılındaki verdiği mali destek programı çerçevesinde firmalarda ve bölgede meydana gelen değişimi tespit ederek İZKA'nın kırsal kalkınmadaki rolünü ortaya koymaktır. Bu amaçla da, İZKA'nın 2009 yılındaki mali destek programından yararlanan kar amacı güden 25 firmaya anket uygulanmıştır.

Regional Development Agencies (RDAs), which begun to be established firstly in 1922 after economic crisis, primarily appear to be in America and European continents as a local structure model. Among the purposes of RDAs which remove the differences of interregional and regional development are to boost the economy by providing services in the region, increase regional investments, and ensure the participation of people in regions to the development.Accordingly, it is seen that Turkey has taken different precautions to remove the differences of interregional and regional development for 20 the last years. One of the ways followed to benefit from EU fund to remove the differences of interregional and regional development especially during European Union membership process is the establishment of RDAs. In Turkey, the concept of RDA firstly begun to handle in 1990s.In our country, as stated in the first article of law number 5449, RDA?s are constituted ?in order to accelerate the regional development, to insure its maintainability, reduce the differences of interregional and regional development, compatible with the principles and policies anticipated in national development plans and programmes by developing the cooperation among public sector, private sector and civil society organizations, ensuring the effective usage of resources and activating the local potency?. One of RDA?s purposes in Turkey is to maintain rural development which reduces significantly the differences of interregional and regional development.The purpose of this work is to reveal the role of İzmir Development Agency on rural development, by defining the changing in companies and the region within the frame of financial support İZKA, established in Aegean region, gave in 2009. For this purpose, a questionnaire was made to 25 companies which benefited from the financial support of İZKA in 2009.