Hadis usûlünde mu`allak kavramı

Abstract

Hadis usûlü ilminin rivâyet literatürü ile irtibatının anlaşılması suretiyle bu ilmin işlevselliğinin ortaya konulması, ancak hadis usûlü ıstılahlarının içerik ve kapsamlarının bilinmesi ile mümkündür.Bu çalışmada, özellikle Buhârî?nin el-Câmi`u?s-sahîh?i ile yakından alâkalı olması hasebiyle önem arz eden mu`allak kavramının hadis usûlündeki yerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Tezin ilk bölümünde, ?isnadının baş tarafından bir veya birkaç râvînin hazfedildiği hadis? şeklinde tanımlanan mu`allak kavramının; lügavî manası, ıstılâhî çerçevesi, diğer hadis usûlü terimleriyle irtibatı ve hadis ilmine girişi üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde ise mu`allak hadis ile ilgili konuların farklı dönemlerde kaleme alınmış başlıca hadis usûlü kaynaklarında ne şekilde ele alındığı tespit edilmiştir. Ayrıca âlimlerin ta`lîkin meydana gelme biçimleri, ta`lîkte cezm ve temrîz sîgalarının kullanımı, mu`allak hadisin sıhhat değeri gibi tartışmalı meseleler hakkındaki görüşlerine geniş yer verilmiştir.Netice itibariyle, mu`allak kavramının bazı hadis usûlü eserlerinde müstakil bir başlık altında, bazı eserlerde ise farklı bölümlerde ele alındığı; fakat bu kaynaklarda verilen malumâtın daha ziyade Sahîhayn?daki ta`lîkler etrafında şekillendiği ortaya çıkmıştır. Her ne kadar mu`allak hadisin, senedinde inkıtâ` bulunması sebebiyle zayıf sayılması mümkün ise de; bu tür rivâyetlerin, yer aldıkları musanneflere göre farklı kategorilerde değerlendirildikleri anlaşılmıştır.Anahtar kelimeler: Hadis Usûlü, Mu„allak Hadis, Ta„lîk.

It is possible that the understanding of contact of hadith methodology with narrative literature and the functionality of this science only by knowing meanings and contents of hadith concepts.This study aims to introduce position of the concept of muallaq, which is important because of being closely related to Sahih al-Bukhari, in the hadith methodology. The first part of the thesis provides a general description about dictionary meaning, conceptual framework, contact with other terms and input in hadith science of the concept of muallaq which is defined as ?the hadith that reduced one or more narrator in initial part of its isnâd?. The second part emphasizes mention methods of the main sources of hadith methodology written in different periods about issues related to muallaq hadith. Additionally, this part of study refers to scholars? views about some controversial issues.As a consequence, this thesis demonstrates that the concept of muallaq exists under a private heading in some sources of hadith methodology, but in different sections in others. Although muallaq hadith is counted as inauthentic owing to inkıtâ in its isnâd, such narratives are evaluated according to the books which include muallaq hadiths.Keywords: Hadith Methodology, Muallaq Hadith, Taliq