Maden sektöründe iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin çalışanlar üzerine etkileri: Elazığ Mermer İşletmeleri örneği

Abstract

Geçmişten günümüze çalışma yaşamında iş sağlığı ve güvenliğine yönelik sorunlar her zaman önemini korumuştur.Sanayi devrimiyle artan üretim etkinliğine yetişme ve rekabet edebilme düşüncesinin, sermaye sahiplerini, kötü çalışma koşullarıyla birlikte ortaya çıkan kaza ve hastalıkları görmezden gelme noktasına getirdiği söylenebilir. Ancak çalışma koşullarında yaşanan olumsuzlukların yansıdığı toplumlardaki sefalet, hastalık ve huzursuzluklar, ülkelerde çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve sosyal risklerin azaltılmasına yönelik düzenlemelerin yapılmasını gerekli kılmıştır. Bu bağlamda gerek Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun (AET) sosyal politikalar başlığında düzenlenen iş sağlığı ve güvenliği mevzuları, gerekse Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) çalışma koşullarına yönelik düzenlemeleri öne çıkmıştır. Ülkemizde de uluslararası düzenlemelerin benimsendiği yasal düzenlemeler yer almakta ve çalışma koşullarının iyileştirilmesine yönelik önlem ve tedbirler alınmaya çalışılmaktadır.Son zamanlarda iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesine yönelik çalışmalar için önemli bir basamak olan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile getirilen düzenlemelerde önleme yaklaşımının tazmin kadar ağırlıklı olması; risk değerlendirmesinden, eğitime, denetimden organizasyona kadar iş sağlığı ve güvenliğinde bütünsel bağlamda bilinçlendirme kavramı ile iş güvenliği kültürü oluşturulmaya çalışılmaktadır. İş sağlığı ve güvenliğinde alınan tedbirlerin anlatıldığı bu çalışma literatür taramasına ve bu sektörde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin çalışan bireylerdeki etkileri üzerine bir anket çalışmasına dayanmaktadır. Çalışmada ilk olarak kavramsal çerçevede iş sağlığı ve güvenliği, iş kazası ve meslek hastalıkları, risk ve tehlike kavramlarına değinilmiştir. Sonra iş sağlığı ve güvenliğinin tarihsel gelişimi ele alınıp; ulusal ve uluslararası hukukta iş sağlığı ve güvenliği bağlamında yapılan düzenlemelerden bahsedilmiştir. Son olarak da maden sektöründeki iş sağlığı ve güvenliğine yönelik risklerden ve bunlara yönelik mevzuatın getirdiği tedbirlerden bahsedilerek literatür tamamlanmış ve anket sonuçlarının değerlendirmelerine geçilmiştir.Anahtar Kelimeler: İş Sağlığı, İş Güvenliği, İş Kazası, Meslek Hastalığı, Tehlike ve Risk.

From past to present at the work life, problems towards occupational health and safety always have been maintained its importance.It can be said that the idea of reaching to productive efficiency and competitiveness which increase with industrial revolution get capital owners to ignore accidents and diseases which come up with bad working conditions. But poverty, diseases and disturbances because of bad working conditions in the society, have been necessitated to make regulations for social risks mitigation and working conditions improvement in the country. In this context, either occupational health and safety issues which regulate with social policies of The European Economic Community (EEC) or regulations about working conditions of International Labour Organization (ILO) have been become prominent. National regulations which affect from international regulations are also in Turkey and precautions and measures for working conditions improvement are tried to provide. Nowadays, with consciousness raising theme from risk assessment to education and from controlling to organization at the occupational health and safety integrated context is tried to make occupational safety culture because prevention approach are predominant as restitution at the regulations which regulate with in accordance with the law no. 6331 which is important step for preventing occupational accidents and occupational diseases. This study which is about occupational health and safety measures based upon literature review and questionnaire study which is about these measures effects on indivuduals. Firstly, occupational health and safety, occupational accident and occupational disease, hazard and risk terms is mentioned at the conceptual framework in this study. Then, historical development of occupational health and safety is discussed and regulations, which are regulate with in the context of occupational health and safety at national and international law, are refered. Finally, risks towards occupational health and safety at the mine sector and legislations towards these which bring measures are mentioned and so literature is completed and assessment of questionnaire study is discussed.Key Words: : Occupational Health, Occupational Safety, Occupational Accident, Occupational Disease, Hazard and Risk.