Türkiye - Azerbaycan ilişkilerinin ekonomik ve siyasi boyutu 2003 - 2013

Abstract

Sovyetler Birliği'nin dağılması uluslararası ilişkilerde küresel çapta bir milat olurken, Avrasya coğrafyasında da köklü siyasi değişiklikleri ortaya çıkarmıştır. Bu değişikliklerin en önemlisi Sovyetler Birliği'nden ayrılan cumhuriyetler olmuştur. Özellikle Türk dış politikası açısından bağımsızlığını kazanan beş Türk Cumhuriyeti o yıllarda coşkuyla karşılanmıştır. Bu beş cumhuriyet arasında Türkiye'ye hem coğrafi hem de sosyo-kültürel olarak en yakın ülke olan Azerbaycan ile Türkiye arasındaki ilişkiler ise diğer Türk Cumhuriyetlerine nazaran hep daha iyi ve göz önünde olmuştur. Bu çalışma içerisinde Türkiye ile Azerbaycan ilişkilerinin 2003 -2013 yılları arasındaki gelişmeleri incelenmiştir. 2003 yılı hem bölgesel hem de Azerbaycan ile Türkiye'nin iç ve dış siyasetleri açısından bir kırılma yılı olmuştur. ABD'nin Afganistan müdahalesi sonrasında 2003 yılında Irak'ı işgali bölgesel koşulları değiştirirken, Türkiye ve Azerbaycan'da da aynı yıl siyasi iktidarlar değişmiştir. Türk dış politikasının hem söylem bazında hem de ilkeler bazında yaşadığı değişim birçok bölge ve ülke ile olan ilişkilerinde değişimlerin yaşanmasına neden olmuştur. Bu çalışma içinde yaşanan bu değişimlerin Türkiye-Azerbaycan ilişkilerine olumlu ve olumsuz etkilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda iki ilişkilerin gelişmesi yönündeki potansiyel zemin ve atılabilecek adımlar incelenmiş ve işbirliği/bütünleşme temelinde önerilerde bulunulmuştur.

Collapse of the Soviet Union have uncovered political changes that rooted while became a milestone worldwide in international relations. Most important of this changes is the republics that leaved from the Soviet Union. Especially, the five Turkic republics leaved from the Soviet Union was met with enthusiasm in Turkey. Azerbaijan that nearest to Turkey geographically and also socio-culturally in the five Turkic republics with Turkey relations was better and visible in comparison with other Turkic republics.In this study, developments that Azerbaijan and Turkey relations between 2003-2013 years was investigated. 2003 has been breaking year regionally and also for domestic and foreign policy of Turkey and Azerbaijan. While the U.S.'s occupy of Iraq in 2003 after intervention to Afghanistan changed regional conditions, governments in Turkey and Azerbaijan have changed at the same time. Change of Turkish Foreign Policy about principles and discourse effected Turkey's relationship with other countries. It is intended that positive and negative effects to Turkey-Azerbaijan relationship of this change in this study. In this context, it was investigated potential case about development relationship and it was proposed about cooperation and integration between Azerbaijan and Turkey.