Mulây el-Arabî ed-Derkâvî`nin (ö. 1239/1823) tasavvufî görüşleri ve Derkâviyye yolu

Abstract

Bu çalışma, Şâzeliyye tarikatının kollarında birini kuran Derkâvî'yi ve Derkâviyye yolunu konu edinmiştir. Çalışmamızda onun elimize ulaşan mektuplarını mercek altına alarak Derkâvî'nin tasavvuf tarihindeki yeri, tasavvufî görüşleri ve tarikat anlayışı üzerinde yoğunlaşmaya çalıştık. Bu doğrultuda Derkâvî'nin yetiştirdiği ve daha sonra Derkâviyye'nin bazı alt kollarını oluşturan, öne çıkan müridlerini araştırmaya ve Derkâviyye tarikatının yaygınlaştığı bölgeler başta Fas olmak üzere yayıldığı bölgelerdeki etkinliklerini değerlendirmeye gayret ettik.Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünü Derkâvî'nin biyografisine hasrettik. Bu bölümde onun yaşadığını zaman periyodunda Fas'ın içinde bulunduğu durumu, onun hayatı ile birlikte silsilesi, şeyhi, önemli mürid ve eserleri hakkında bir çerçeve oluşturmaya çalıştık. İkinci bölümünde bir tarikat piri olarak mürid yetişme usülünde temel kabul ettiği esasları konu edindik. Bununla birlikte tasavvufî düşüncesine kaynaklık eden tasavvufî makamlara ilişkin görüşlerini de değerlendirerek onun bir sûfi olarak portresini vermeye çalıştık. Üçüncü bölümde ise, Derkâviyye tarikatının intişarını ve ondan teşekkül eden kolları ele aldık.

This study focuses on the personality of Darqawi and Darqawa way which forms one of the branches of the Shadhiliyya. In our study, we tried to focus on Darqawi's place in the history of Sufism, his Sufi views and understanding of the sect by focusing on his letters. In this direction, we tried to investigate the prominent disciples of Darqawi, which later formed some sub-branches of Darqawiyya and to evaluate their activities in the regions where Darqawiyya sect became widespread, especially in Morocco.In the first part of the three-part study, the biography of Darqawi was examined. In this episode, we tried to form a frame about the situation of Morocco in his period of his life, his sheikh, important disciples and his works. In the second part, we have discussed the principles which Darqawa considers as the basis of the disciple's cultivation procedure. However, we also tried to give a portrait of him as a Sufi by evaluating his views on the Sufi authorities which are he source of Sufi thought. In the third chapter, we discussed the deduction of the Darqawiyya sect and its branches.