Beliren yetişkinlik döneminde kimlik statüleri ve başa çıkma stratejileri ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bireylerin kimlik oluşturma ile ilgili konulara yöneldikleri yaş dönemlerine bakıldığında, beliren yetişkinlik dönemi kimlik keşfinin olduğu bir dönem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çerçevede bu araştırmanın temel amacı, beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin kimlik statüleri ile kullandıkları başa çıkma stratejileri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.Araştırma örneklemini Ankara ilinde yükseköğrenime devam eden ve Ankara ve Bursa illerinde, farklı sektörlerde tam zamanlı çalışan 18-25 yaş (Ort=20,84, ss=1.84) aralığındaki kişiler oluşturmaktadır. Bu tez çalışmasında kullanılan veri toplama araçları Beliren Yetişkinliğin Boyutları Envanteri- (Inventory of Dimensions of Emerging Adulthood), Genişletilmiş Objektif Ego Kimlik Statüleri Ölçeği (Extented Objective Measure of EGO Identity Status –EOMEIS II) ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeğidir (The Ways of Coping Checklist- WOC). Veri temizleme işlemi sonucunda elde edilen 313 (215 kadın, 98 erkek) katılımcı verisi ile araştırma sorusu ve hipotezleri test edilmiştir. Beliren yetişkinlik dönemi özelliklerinin ve kimlik statülerinin bazı demografik değişkenlere (çalışan ya da öğrenci olma, cinsiyet, aile ile birlikte yaşama ya da aileden ayrı yaşama) göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymak amacıyla bir dizi çok yönlü MANOVA analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, öğrencilerin çalışanlara göre, kadınların erkeklere göre ve ailesinden ayrı yaşayanların ailesi ile birlikte yaşayanlara göre beliren yetişkinlik dönemi özelliklerini daha fazla taşıdıkları görülmüştür. Kimlik statüleri ile ilgili olarak yapılan analiz sonuçları incelendiğinde; ipotekli kimlik açısından çalışan ve öğrenci bireyler açısından anlamlı fark olduğu, çalışan bireylerin öğrencilere göre ipotekli kimlik puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra erkeklerin kadınlara göre ipotekli ve kararsız kimlik puanlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Son olarak da ailesi ile birlikte yaşayan bireylerin ipotekli kimlik puanlarının ailesinden ayrı yaşayanlara göre; ailesinden ayrı yaşayan bireylerin başarılı kimlik puanlarının da ailesi ile birlikte yaşayanlara göre daha yüksek olduğu ve aradaki farkın anlamlı olduğu görülmüştür. Başa çıkma stratejilerini yordayan değişkenlere ilişkin yapılan analizlerde araştırmanın ana amacı doğrultusunda oluşturulan hipotezler test edilmiştir. Buna göre, öğrenci ve çalışan grupta başarılı kimlik puanları yüksek olan bireyler daha fazla problem odaklı başa çıkma stratejisi kullanma eğiliminde iken, çalışan bireylerde de başarılı kimlik statüsü puanları problem odaklı başa çıkma eğilimi ile ilişkili bulunmuştur. İpotekli kimlik puanlarının her iki grupta da duygu odaklı başa çıkmayı yordadığı; başarılı kimlik puanlarının ise yine her iki grupta dolaylı başa çıkma stratejisini yordadığı bulunmuştur. Bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.

Emerging adulthood is a developmental period and the formation of identity is crucial task of emerging adults in this period. In this frame, the main aim of the study was to examine the association between identity status and coping strategies among emerging adults. The participants of the study were university students studying in Ankara and the employees working full-time in Ankara and Bursa. The mean age of the sample was 20.84 (sd=1.84), ranging from 18 to 25. The measurement instruments of the study were Inventory of Dimensions of Emerging Adulthood, Extended Objective Measure of Ego Identity Status (EOMEIS-II) and The Ways of Coping Checklist (WOC). The participants' data (N=313) were analyzed to test the research questions and hypotheses of the study. A series of MANOVA were performed to test the group differences for some demographic characteristics (such as: employee/student, male/female, living with family/living apart from family) on scores emerging adulthood dimensions and identity status. The results of the MANOVAs indicated that students, females and participants who live apart from their families had higher scores on emerging adulthood dimensions. The results of the identity status scores differences depending on the demographic characteristic pointed out that there were a significant group differences for identity foreclosure identity scores between employees and students. Employees' foreclosure identity scores were higher than students. Furthermore, the identity scores were differed significantly according to gender of the participants. Male participants had higher scores in moratorium and foreclosure identity and female participants have higher achievement identity scores than males. Also, the participants who live with their family scored higher in foreclosure identity and the participants who live apart from their family scored higher in identity achievement status. In order to evaluate the main hypotheses of the study, regression analyses were conducted to determine the predictors of coping strategies of the participants. According to regression analyses results, the identity achievement status predicted problem-focused coping strategy for both the university students and the employees. Also the foreclosure identity status predicted emotion-focused coping for both group. Finally, the identity-achievement status predicted indirect coping strategy for both the university students and employees. The results were discussed in the light of the literature.