Türkiye iç hatlar havayolu sektöründe uçak kapasitesi ihtiyacının belirlenmesi

Abstract

Türkiye yurt içi havayolu ulaĢımı, 2003 yılında gerçekleĢtirilen liberalleĢmeninneticesi olarak, yurt genelinde yaygınlaĢmıĢ; hizmet verilen hat, gerçekleĢtirilensefer ve taĢınan yolcu sayıları çok büyük bir artıĢ göstermiĢtir. YaĢanan bugeliĢmeye rağmen, Türkiye yurt içi pazarında havayolu sektörünün tamolgunluğa ulaĢtığı söylenemez. TaĢınan yolcu sayısının toplam nüfusa oranı,seferlerin homojen dağılımı, direkt sefer düzenlenen hat sayısı gibi parametreler,henüz sektörün doygunluğa ulaĢmadığına iĢaret etmektedir.Ġç hatlarda gerçek pazar potansiyelinin değerlendirilebilmesi için verimli birplanlamaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun için öncelikle pazarın gerçekpotansiyelinin analiz edilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede oluĢturulan BüyükVerimlilik Modeli ile, pazara dair büyük veriler iĢlenerek, hem mevcut hatlarınarz-talep dengeleri, hem de potansiyel hatlar tespit edilmiĢtir. Buna göre, içhatlarda mevcut potansiyelin doğal sınırları içinde %25'lik bir büyüme imkanıvardır. Pazar büyüklüğünün yanında mevcut seferler ile yolcu talebininözellikleri de analiz edilmiĢtir. Analizler neticesinde, verimli bir büyüme içinkullanılan uçakların kapasitelerinin büyük önem taĢıdığı görülmüĢtür. Halihazırda ise sektörde uçak tipi kullanımından kaynaklı bir verimsizlik sözkonusudur. Hem mevcut verimsizliğin azaltılması, hem de ilave büyümeninsağlanabilmesi için kullanılan uçak tiplerinin doğru tespit edilmesi gerekmektedir.Bu doğrultuda, yolcu talep özellikleri, uçak tiplerinin ekonomileri bakımındankıyasları, havayolu sektörünün mevcut durumunun ve büyüme potansiyeli gözönünde bulundurularak bir ihtiyaç analiz modeli hazırlanmıĢ ve buna göre içhatlarda kullanılması gereken uçak sayısı ve uçak tipleri belirlenmiĢtir.Sonuç olarak, Türkiye yurt içi havayolu sektöründe mevcut potansiyel %25'likbir doğal büyümeye olanak sağlamaktadır. Bu büyümenin sağlanması vesektörde verimliliğin oluĢturulabilmesi için, %10 oranında 200 ve üzeri koltuk kapasiteli, %60 oranında 150-190 bandında koltuk kapasiteli, %30 oranında ise90-120 bandındaki bölgesel uçak tipine ihtiyaç olduğu tespit edilmiĢtir.Anahtar Kelimeler: Yurt içi havayolu sektörü, pazar potansiyeli, büyük veri,uçak tipleri, bölgesel uçaklar

Turkish aviation industry has achieved a spectacular improvement over the pastdecade. After the deregulation of the industry in 2003, the number of routesserved, number of flights conducted and of passenger carried has increasedrapidly, and air transportation service has spread all over the country.Despited this growth , Turkish domestic market hasn't reached mature level.Some indicators like penetration rate, number of direct routes and homogenityof distribution of flights among city pairs reflect the fact that domestic market isunderserved yet.In order to exploit the real potential in the market, it is necessary to have aefficient planning. For this, the first step should be determine the exact potentialeven on sub-markets. Within that context, Big Effiency Model has developed,and it made it possible to evaluate the supply level of the current routes andrelative demand amounts of potential new routes by using relevant outsourcedata. According to evaluation of the model, the market has a neutral potentialup to %25 of growth without any inorganic effect. Additionally, current state andcharacteristics of supply and nature of the demand in domestic market hasbeen analysed in this paper.Analysis done within this study show that the type and capacity of aircraft to beused is very important for a efficient growth. However, the current compositionof the airline fleets creates inefficiency. In order to reduce the inefficieny andafford the potential growth, it is very curitial to set the optimum fleet composition.Within that context, it's studied on a model analyzing the number of aircraftneeded and aircraft types that should be used in domestic market by taking intoconsideration some basic determinants such as passanger demandcharacteristics, economies of different types of aircrafts, current state andattributes of aviation sector and growth potential, and reached a suggestion forthe optimum state of fleet composition in the Turkish domestic aviation sector. IXAs a result, it is believed that domestic airline industry should consist of the totalfleet by narrow body aircrafts having 200 to 220 seat capacity, narrow bodyaircrafts having 150 to 190 seat capacity and regional aircrafts having 90-120seat capacity, with the percentages of %10, %60 and %30, respectively.Key Words: Domestic airline industry, market potential, big data, aircraft types,regional jets