Hava aracı bakımlarında insan faktörlü hataların incelenmesi

Abstract

Havacılık emniyetinde, hava araçlarının bakımları çok önemli bir yer tutar. Hava araçları bakımlarında yapılan hatalar, havacılıkta yaşanan kazaların ana sebeplerinden birini oluşturmaktadır. Hava araçlarının bakımı sırasında yapılan hataların sonuçları sonradan ve uçuş sırasında ortaya çıkabilmektedir.Bu sebeple bu tür hatalara saklı veya örtülü hatalar denir ve tespiti oldukça güçtür.Bakım hataları, havacılıkta trajik kazalara neden olmasının yanı sıra, özellikle gecikme ve iptallerden doğan maliyetler ile itibar kayıplarına sebep olarak havacılık işletmelerinin kâbusu olmaktadır.Havacılıkta yaşanan kazaların sonuçları ve maliyetleri göz önüne alındığında insan hataları katkı faktörlerinin önceden tespit edilmesi ve önlem alınması hayati önem taşır.Bu gerçekten hareketle bu çalışmada; bakım teknisyenlerini etkileyen insan faktörlerini tespit edebilmek amacıyla uluslararası havacılıkta kabul görmüş olan `12 İnsan Faktörü/Dirty Dozen` kullanarak oluşturulmuş bir anket uygulaması yapılmıştır.Bu araştırma ile hava aracı bakım teknisyenlerinin hata yapmalarında en etkili insan faktörlerini tespit etmenin yanı sıra teknisyenlerin seçilmiş bazı özelliklerinin(tecrübe,ihtisas,ehliyet seviyesi,çalışılan birim) hata katkı faktörleri algılarındaki etkileri araştırılmıştır.

In aeronautics safety, maintenance of aircrafts is very important. Errors in aircraft maintenance are one of the main causes of aviation accidents. The consequences of errors made during the maintenance of air vehicles arise later and usually during flight. For this reason, this type of fault is called hidden or covered faults and detection is very difficult.Maintenance errors are a nightmare for aviation companies, not only because of tragic accidents but also because of costs and reputation losses, especially due to delays and cancellations.Considering the consequences and costs of accidents in aviation, it is vital to pre-determine and take precautions for human errors contribution factors.From this fact; it has been conducted a survey using the `12 Dirty Dozen` accepted in international aviation to identify human factors affecting maintenance technicians.By applying these human factors survey, it is investigated the most influential human factors in making mistakes, as well as the effects of different features of technicians(experience,specialization,qualifications and units) on the perception of error contributing factors