Kültürel farklılıkların ekip kaynak yönetimi ve uçuş emniyetine etkileri: Türk pilotları üzerine bir araştırma

Abstract

Gün geçtikçe önemli ölçüde artış gösteren havayolu ile yolcu ve kargo taşımacılığı, bu sektörde hizmet veren organizasyonların, pazardan daha yüksek oranda pay alabilmek için büyümesine, yeni şirketlerin kurulmasına neden olmaktadır. Yeni açılan hava alanları, artan uçak sayısı ile yoğunlaşan hava trafiği; birçok problemi de beraberinde getirmektedir. Günümüzde hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen havayolu taşımacılığında emniyet olgusu ve emniyet kültürü; her geçen gün artan talep ve yüksek maliyetler sebebi ile çok daha fazla ön plana çıkmaktadır. Gelişen teknoloji ile modern ve çok daha güvenilir hale gelen yolcu ve kargo uçaklarının güvenilirlik düzeyi, insan faktörü sebebi ile uzun ve zor bir eğitimden geçen pilotlardan daha yüksektir. Sivil hava yolu kazalarında hala insan faktörü etkindir. Dolayısı ile uçuş emniyeti için belki de en zayıf halka olan insanın, hata yapma olasılığını azaltmak veya yapılan hataların bir kaza kırım ile sonuçlanmasına engel olacak bariyerler oluşturmak amacı ile oluşturulan, Ekip Kaynak Yönetimi; uçuş emniyetinin, istenen, tatmin edici seviyelere ulaşması için ortaya atılmış bir sistemdir. Bugün neredeyse tüm sivil havacılık organizasyonları ve pilotları, insan faktörlerini mümkün olan en düşük seviyeye indirebilecek ve uçuş emniyetini arttıracak bilinen, kabul gören ve etkinliği ispatlanmış tek yöntem olan Ekip Kaynak Yönetimi'ni uygulamaktadır.Farklı kültürlerden, farklı milletlerden oluşturulan uçuş ekiplerinin gerçek anlamda bir ekip olabilmesini ve uçuş emniyetini en üst düzeye çıkarabilmesini amaçlayan Ekip Kaynak Yönetimi, bugün sivil havacılık sektörüne adım atan her kademeden personele ayrıntılı şekilde verilmekte ve bu eğitimlerin sonunda Ekip Kaynak Yönetimi'nin istediği davranış değişikliklerinin oluşmasını beklemektedir. Elde edilen sonuçlar, tatmin edici görünse de Ekip Kaynak Yönetimi hala geliştirilmeli ve `sıfır kaza kırım` için çaba sarf edilmelidir. Bugün sivil havacılıkta birçok ulustan, farklı kültürlerden pilotlar aynı kokpitte, beraber görev yapmaktadır. Türkiye'de görev yapan birçok Türk pilot; farklı kaynaklardan ve farklı kültürlerden gelmektedir. Kültürel farklılıkların kokpit ekibinin tutum davranış ve karar verme şekillerini değiştirebileceği ile ilgili bulgu ve görüşler mevcuttur. Kültürel farklılıkların; insan faktörü, ekip iş birliği, iletişim, otomasyon ve birçok alanda kendini göstermesi ve bu farklılıkların havacılık tarihinde kaza kırımlara ve ölümlere (kimi zaman ana sebep, kimi zaman tali sebep olarak) neden olması, araştırmacıların bu konuya dikkatlerini yoğunlaştırmalarına neden olmuştur. Bu çalışma; Türkiye'de görev yapan Türk pilotlarının farklı kaynaklardan geliyor olmalarından dolayı kültürel farklılıklarının, organizasyon ve meslek kültürünün etkilerinin uçuş emniyetini ne derece etkilediği ortaya koymanın yanında Ekip Kaynak Yönetimi'nin bu etkileri ne derece ortadan kaldırabildiğini, Türk pilotlarının Ekip Kaynak Yönetimi'ni ne derece benimsediğini göstermeyi amaçlamaktadır. Araştırma sonuçları Ekip Kaynak Yönetimi ile harmanlanmış bir organizasyon kültürünün; ulusal kültür özelliklerini baskılayabildiğini ortaya koymanın yanında, kültürel farklılıkların etkilerini azaltma yönünde etkilediğini söylemek mümkündür. Türk sivil havacılığı için birçok araştırmacı tarafından büyük bir dönüm noktası olarak kabul edilen, elim Amsterdam kazası sonrasında alınan kararlar ve uygulanan değişiklikler sonucunda gelinen noktada, gerektiği gibi benimsenen ve uygulanan Ekip kaynak Yönetimi'nin organizasyon kültürü etkisi ile ulusal kültür değerlerini etkilediğini söylemek mümkündür. Tüm dünyada neredeyse birebir aynı şekilde uygulanan ve kullanılan Ekip Kaynak Yönetimi'nin daha iyi sonuçlar verebilmesi için; ulusal kültür özelliklerine göre Ekip Kaynak Yönetimi'nin ruhuna uygun, küçük değişiklikler ile uygulanmasının uçuş emniyetini arttıracağı değerlendirilmektedir.Anahtar Kelimeler: Ekip Kaynak Yönetimi, Kültürel Farklılıklar, İnsan Faktörü

Day by day, a significant increase in passenger and cargo transportation by airline is resulting into growing at a higher rate to get a share of the market for the organizations that is giving service at this area or even enabling new companies to be established. The newly opened airports, increasing numbers of aircraft intensified air traffic and it brings with it many problems. Today, airline transportation which has become an indispensable part of our lives, the fact of aviation safety and safety culture come to the forefront with much more due to increasing costs and demand by every day. Reliability level of passenger and cargo aircraft with advancing technology is at a higher level compared to the human factor which is caused by the pilots, who require a long and difficult training. The human factor is still active in the civil airline accidents. In order to reduce the likelihood or create a barrier for errors created by people, perhaps the ones who are the weakest link for flight safety, Crew Resource Management is a system to reach to a satisfactory level in flight safety. Today almost all organizations and civil aviation pilots has adopted the only proven efficacy Resource Management method which is able to decrease to the level of human factor to the lowest possible levels that is known to increase the safety of the flight.Crew Resource Management, which aims to create a real flight crew from different cultures and nationalities, is given as a training to each and every personnel in every level in a detailed way and at the end of the training the awaited result is to see behavioral change required by the Crew Resource Management. The obtained results may seem unsatisfactory, Crew Resource Management is still to be developed and `zero accident carnage` effort should continue. Today, in many international civil aviation company, pilots from different cultures work together in the same cockpit. Many Turkish pilot who works in Turkey comes from different sources and from different cultures. Findings are present that cultural differences of cockpit crew may change the attitudes and opinions concerning forms of behavior and decision-making. Cultural differences; human factor, team collaboration, communication, automation and many areas to be told of show their selves in the history of aviation as accident or death (and sometimes the main reason, and sometimes sub-causing), due to these researchers increased attention to this issue.This thesis is focused on to show; cultural differences, organizational and occupational culture effect flight safety to a great extent as the pilots in Turkey are coming from different cultural backgrounds and sources, Crew Resource Management is effective to remove these negative effects of different backgrounds and to what extent, Turkey pilots adopted Crew Resource Management. The research results of an organizational culture blended with Crew Resource Management; In addition to suppressing the national culture, it is possible to say that there is an effect on the reduction of the impact of cultural differences as well. Amsterdam crash is considered a major milestone by many researchers to Turkish civil aviation, after Amsterdam, with the decisions taken and implemented changes, it is possible to observe that of the adopted as required and applied Crew Resource Management, influences organizational culture effect and the national cultural values. All over the world applied almost exactly the same way and used Crew Resource Management, in order to give better results; Crew Resource Management is considered to improve flight safety by implementing small changes according to the spirit of national cultural characteristics.Key Words: Crew Resource Management, Cultural Differences, Human Factor