Ergenlerin algıladıkları ve mevcut anne baba tutumları arasındaki ilişki ve algılanan anne baba tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, lise öğrencilerinin algıladıkları anne ve baba tutumları ile mevcut anne baba tutumları arasındaki ilişkiyi belirleme ve ergenin algıladığı anne baba tutumlarının bazı demografik değişkenler ile ergenlerin akademik başarıları bakımından incelenmesi amacıyla yapılan betimsel bir çalışmadır. Çalışma grubu 2016- 2017 eğitim öğretim yılında, Ankara ili Çankaya İlçesinde öğrenim görmekte olan 310 lise öğrencisi ve onların anne babaları (310 anne, 310 baba) olmak üzere toplam 930 kişiden oluşmuştur. Araştırmada verilerin toplanmasında Soenens, Beyers ve Goossens (2004) tarafından geliştirilen ve Sevim (2014) tarafından Türkçe'ye uyarlaması yapılan ''Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği (LAABÖ Ana Baba Sürümü)'' ve ''Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği (LAABÖ Ergen Sürümü)'' kullanılmıştır. Demografik değişkenlerle ilgili bilgiler ise araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu ile elde edilmiştir. Ergenlerin anne babalarından algıladıkları tutumlar ile anne babaların mevcut tutumlar arasındaki ilişkiler ve ergenlerin algıladıkları anne baba tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişkilerin incelenmesinde ise Pearson korelasyon analizi kullanılırken demografik değişkenler ile algılanan anne baba tutumları arasında fark olup olmamasını belirlemek için bağımsız örneklemler için t testi, MANOVA, Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır.Bu araştırmanın bulgularına göre, ergenin anne ve babadan algıladığı duyarlılık alt boyut tutumu ile anne ve babanın mevcut duyarlılık alt boyut tutumu arasında pozitif yönlü ilişki bulunmuştur. Anne ve babadan algılanan davranışsal denetim alt boyut tutumu ile anne ve babanın mevcut davranışsal denetim alt boyut tutumu arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Ergenin anneden algıladığı psikolojik kontrol alt boyutu ile annenin mevcut psikolojik kontrol alt boyutu arasında negatif yönlü bir ilişki bulunurken, babadan algılanan psikolojik kontrol alt boyutu ile babanın mevcut psikolojik kontrol alt boyutu arasında pozitif yönde bir ilişki bulunmuştur. Cinsiyete göre algılanan anne tutumlarından sadece özerklik desteği alt boyut tutumu, babadan ise davranışsal denetim alt boyut tutumu için anlamlı fark göstermektedir. Anne ve babanın eğitim düzeyleri ve çalışma durumuna göre ergenin anne ve babadan algıladığı tutumlar arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Ergenin anneden algıladığı duyarlık alt boyut tutumu ile davranışsal denetim alt boyut tutumu annelerin sosyoekonomik düzeylerine göre anlamlı bir fark gözlemlenmiştir. Son olarak ergenlerin anneden algıladığı duyarlılık alt boyut tutumu ile akademik başarı arasında negatif yönlü düşük bir ilişki bulunurken babadan algılanan tutumlar ile akademik başarı arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır.Anahtar sözcüklerAlgılanan Anne Baba Tutumları, Mevcut Anne Baba Tutumları, Akademik Başarı

This is a descriptive study which aims to examine the relation between the parent attitudes perceived by the high school students and actual parent attitudes and to examine the parents attitudes perceived by the adolescent with respect to demographic variables and academic performance. The research is conducted in 2016-2017 educational year in Ankara province on 310 high school students who receive education in Çankaya district and their parents (310 mothers, 310 fathers). 930 people have been examined in total.In order to collect data for reseach, ''Leuven Adolescent Perceived Parenting Scale's (LAPPS Parent Version)'' and ''Leuven Adolescent Perceived Parenting Scale's (LAPPS Adolescent Version)'' which have been developed by Soenens, Beyers and Goossens (2004) and have been adapted to Turkich by Sevim (2014) were used. Data regarding demographich variables has been acquired via the Personal Information Form developed by the researcher.The relationship between the parent attitudes perceived by the adolescents and actual parent attitudes have been examined with Pearson Correlation for analyzing the differences between the behaviours of the parents and for sampling t Test, MANOVA, Kruskal Wallis Test have been used.Acording to the findings of this research there is a positive correlation between the responsiveness sub dimensşon attitude perceived by the adolescent and the actual responsiveness sub dimension attitude of the parents. There is a negative correlation between the behavioral control sub dimension perceived by the adolescent and the actual behavioral control sub dimension of the parents. While there is a negative correlation between the psychological control sub dimension of the mother perceived by the adolescent and the actual psychological control sub dimension of the mother; there is a positive correlation between the psychological control sub dimension of the father. When gender is examined, it is observed that there is a meaningful difference of perception by the adolescent regarding autonomy support sub dimension attitude of the mother and behavioral control sub dimension attitude of the father. It is observed that there is no significant difference regarding the parent attitudes perceived by the adolescent şth respect to the educational and working status of the parents. It is also observed that the responsiveness sub dimension attitude and behavioral control sub dimension attitude perceived by the adolescent does not differ significantly with respect to the socio-economical status of the mother. As a last point, while there is a low negative correlation between the responsiveness sub dimension attitude perceived from the mother and academic performance; there is no meaningful correlation between the attitudes perceived from the father and academic perfomance.Key Words:Perceived Parent Attitudes, Actual Parent Attitudes, Academic Performance