Kayırmacılığın çalışanlar üzerindeki etkisinin kamu ve özel sektör karşılaştırması üzerinden incelenmesi

Abstract

İnsanlık tarihi kadar eski olan kayırmacı davranışlara modern dünyanın birçok örgütlerinde halen karşılaşılmaktadır. Bu davranışların kökeni sosyal sermaye, sosyal alış veriş, sosyal ağ teorileri vb. düşüncelerle açıklanabilmektedir. Kayırmacılık ekonomik açıdan olumsuz etkilerinin yanında yönetsel işlevlerin aksaması, verimin düşmesi, insan kaynakları politikalarının amacına ulaşamaması, örgüt içi geri bildirimin ve güvenilirliğin zayıflaması, stratejik kararların alınmasında aksama gibi çok tehlikeli sonuçlar doğurabilecek olumsuz etkilere neden olabilir. Bu etkiler stres, işe ilginin azalması, işten ayrılma isteği, isteksiz çalışma ve benzeri şekillerde kendisini gösterebilir. Örgüt veya birey arasındaki ilişkiye bağlı olarak, kayırmacılık farklı biçimlerde ortaya çıkabilmektedir. Esas olarak adam kayırmacılığı ve siyasi kayırmacılık olarak iki sınıfa ayırabileceğimiz kayırmacılık; nepotizm, kronizm, patronaj, klientalizm ve hizmet kayırmacılığı türlerinde görülebilmektedir. Bu çalışmada kamu ve özel sektör çalışanları üzerinde anket çalışması yapmak suretiyle kayırmacılık değerlendirilmeye çalışılmıştır. Anket çalışmasıyla iş hayatı ve çalışma disiplini bakımından kamu ve özel sektör çalışanlarının kayırmacılık konusundaki algıları arasında farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışma sonucunda kamu ve özel sektör arasında anlamlı farklılıklar bulunmuş ve kamu sektöründe çalışanların kayırmacılık algılarının özel sektörde çalışanlara göre daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir.

Favoritism, as old as human history, is still encountered in many organizations of the modern world. These type of behaviors can be seen because of social capital, social exchange, theories of social networking and so on. Favoritism can cause adverse effects, such as disruption of managerial functions, loss of efficiency, inability to achieve the goals of human resources policies, weakening of intra-organizational feedback and reliability, and failure to take strategic decisions, as well as adverse economic effects. These effects can be seen as stress, decreased interest in work, desire to leave work, reluctant work, and so on.Depending on the relationship between the organization and the individual, favoritism can emerge in different forms. Favoritism can be classified as nepotism, chronism, patronage, clientalism and service-favoritism.In this study, favoritism will be evaulated by conducting survey studies on public and private sector employees. Survey researched whether there is any difference between the public and private sector employees' perceptions regarding favoritism in terms of work life and work discipline. As a result of the survey, it was found that there is a significant difference between the public and the private sector and it was observed that perceptions of the public sector employees were higher than those in the private sector.