Orta Doğu`da silahlanma yarışı ve güç dengesi oluşumu

Abstract

Orta Doğu, dünya siyaset tarihinin her döneminde gündemde olan, çatışma ve savaşların sürekli bir şekilde devam ettiği bölgelerdendir. Bölgeye özellik kazandıran kavramların; din ve mezhep çeşitlilikleri olduğu, ayrıca farklı etnik yapılar içermesi, stratejik konumu, petrol ve doğal gaz gibi zengin doğal enerji kaynaklarının varlığı bölgeyi önemli hale getirmektedir.Bu tez kapsamında, Orta Doğu bölgesinin önemli ülkelerinden İran, Irak, Suudi Arabistan ve İsrail Devletleri ele alınmıştır. Bu ülkelerin, tarihsel süreçte; oluşumları, siyasal yapıları ve ekonomik güçleri, savunma ve güvenlik yapıları, savunma güçleri, iç güvelik yapıları, uluslararası alandaki askeri faaliyetleri savunma harcamaları ve silahlanma yarışı kapsamında söz konusu ülkelerin savunma harcamaları, savunma harcamalarının sebepleri, silahlanma yarışının gerekçeleri, bölgeye silah satan devletlerin amaç ve bölgedeki faaliyetleri, silah üretimleri, tehdit algıları ve şekillendiren hususlar, silahlanma konusunda bölgenin özellikleri ile silahlanmanın bölge ve dünya siyasetine etkileri hakkında inceleme ve değerlendirmeler yapılmıştır.Çalışmanın kapsamını İran, Irak, Suudi Arabistan ve İsrail Devletleri oluştururken, çalışmanın merkezini bu ülkelerin silahlanma yarışı ve güç dengesi oluşumu teşkil etmektedir.Çalışmada nitel ve nicel araştırma modeli kullanılmıştır. Bu modele göre ve belirlenen amaç doğrultusunda İran, Irak, Suudi Arabistan ve İsrail'e ait kitap, makale, tez ve genel ağ bilgileri incelenmiştir. Çalışma sırasında kullanılan kaynaklardaki bilgiler detaylı olarak incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda Orta Doğu'da devam eden silahlanma yarışı konusunda değerlendirmeler yapılmış ve sonuçlar elde edilmiştir.

The Middle East is one of the regions on the agenda of the world political history, where conflicts and wars continue. The concepts that give feature to the region; religion and sectarian diversity, as well as different ethnic structures, strategic location, rich natural energy resources such as oil and natural gas make the area being important.In this thesis, Iran, Iraq, Saudi Arabia, and Israel which are important countries of the Middle East region are discussed. In the historical process of these countries; formation, political and economic forces, defense and security structures, defense forces, internal security structures, defense expenditures of military activities in the international arena and defense expenditures of these countries within the scope of arms race, reasons of defense expenditures, reasons of arms race, reasons activities and activities in the region, weapons production, threat perceptions and shaping issues, characteristics of the region in arming and the effects of arming on regional and world politics were searched and evaluated.The scope of the study consists of Iran, Iraq, Saudi Arabia, and Israel, while the arms race and balance of power of these countries constitute the center of the study.The qualitative and quantitative research model was used in the study. According to this model and within the aim of this study, the information in books, articles, theses and general network which belongs to Iran, Iraq, Saudi Arabia, and Israel were examined. The information in the literature used during the study was examined and evaluated as details. As a result of this investigation, evaluations were made on the ongoing arms race in the Middle East and the results were obtained.