Onur kültürü ve bazı demografik değişkenler ile öfke ve saldırganlık arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu araştırma, onur kültürü ile öfke ve saldırganlık arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bunun yanı sıra, onur kültürünün benimsenme düzeyi, öfke ve saldırganlık açısından cinsiyet, eğitim düzeyi, yaşanılan coğrafi bölge, yaşanılan yerleşim birimi, ana-baba eğitimi gibi demografik değişkenlere bağlı farklılıklar da incelenmiştir. Araştırma lisans ve yüksek lisans düzeyinde eğitim gören 450 üniversite öğrencisi katılımcıyla yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak Onur Ölçeği, Saldırganlık Ölçeği ve Sürekli Öfke- Öfke Tarz Ölçeği ile bir Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır.Onur kültürü ile saldırganlık arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla yapılan analizlerin sonuçları, onur ölçeğinin alt boyutları olan toplamsal onur, kadınlık onuru ve aile onuru ile saldırganlık ölçeğinin değişik alt boyutlarından alınan puanlar arasında negatif, erkeklik onuru ile saldırganlık ölçeğinin alt boyutlarından biri olan öfke arasında pozitif yönde ilişki olduğunu göstermiştir. Öfke ile ilgili analizlerin sonuçları ise toplumsal onur ve kadınlık onuru ile öfkenin dışa yönelik ifade edilmesi arasında negatif yönde ilişki bulunduğunu ortaya koymuştur.Onur kültürünün benimsenme düzeyi, öfke ve saldırganlıkta gözlenebilecek demografik değişkenlere bağlı olası farklılıkları incelemek amacıyla yürütülen analizlerin sonuçları, kadınların toplumsal onur ve kadınlık onurun boyutlarında erkeklerden, babaları okuma-yazma bilmeyen katılımcılar ile yaşamının çoğunu kasabada geçiren katılımcıların toplumsal onur boyutunda diğer katılımcılardan daha yüksek olduklarını göstermiştir. Öfke ve saldırganlık ile ilgile analizlerden ise erkeklerin fiziksel ve sözel saldırganlık alt boyutları puanlarının kadınlardan, yaşamının çoğunu Doğu Anadolu Bölgesinde geçiren katılımcıların saldırganlığın öfke ve düşmanlık alt boyutları puanlarının yaşamının çoğunu diğer bölgelerde geçiren katılımcılardan daha yüksek olduğunu gösteren bulgular elde edilmiştir. Bunun yanı sıra, öfke, öfke ifade tarzı ve öfke kontrolü açısından da demografik değişkenlere bağlı bazı farklılıklar gözlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Onur Kültürü, Saldırganlık, Öfke,

The aim of this study was to examine the relationships among endorsement of culture of honor, anger, aggression and demographic variable such as sex, education, parental education, livelihood, geographical region. A total of 450 undergraduate and graduate student completed Honor Scale, Aggression Scale and State-Trait Anger Expression Inventory together with a demographic information form.The result indicated a positive correlation between masculine honor and anger dimension of aggression and negative correlations between family honor, feminine honor, social honor and physical and indirect aggression. Feminine honor and social honor were also negatively correlated with anger-out type of anger expression.As to the relationships among culture of honor, anger, aggression and demographic variables, it was found that female participants scored higher on social honor and feminine honor and participants whose father were illiterate and who dwell in small towns scored higher on social honor. Male participants reported higher physical and verbal aggression than female participants. Some significant regional differences were also observed in terms aggression, anger, anger expression and anger control styles. Key words: Culture of Honor, Aggression, Anger