Kronik bel ağrılı hastalarda yatarak ve ayaktan fizik tedavi uygulamaları ile bel okulu eğitiminin maliyet etkinlik açısından karşılaştırılması

Abstract

Bel ağrısı, oldukça sık görülen, yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkilerinin yanı sıra ekonomik kayıplar nedeni ile topluma maliyeti yüksek önemli bir sağlık sorunudur. Bu çalışmada amacımız kronik mekanik bel ağrısı tedavisinde uygulanan yatarak ve ayaktan fizik tedavi uygulamaları ile bel okulu eğitimini maliyet etkinlik açısından karşılaştırmaktır.Kronik bel ağrısı nedeniyle tedavi programı düzenlenen 105 hasta arasından serviste yatarak fizik tedavi (elektroterapi,yüzeyel-derin sıcak uygulama ve temel bel egzersiz programı) gören 34 hasta, ayaktan fizik tedavi (aynı tedavi programı) gören 35 hasta ve bel okulu eğitimi alan 36 hasta üç grup olarak çalışmaya alındı. Hastalar, ağrı şiddeti görsel analog skala (GAS), spinal mobilite ölçümleri (inklinometre), hastaların genel değerlendirimi (GAS), fonksiyonel yetersizlik ölçümü (Roland Morris Özürlülük Sorgulaması), yaşam kalitesi (kısa form-36) ve bel ağrısı nedeniyle yapılan tüm harcamalar açısından tedavi öncesi, tedavi sonrası, takip eden 1. ayda, 3. ayda ve 6. ayda olmak üzere toplam beş kez değerlendirildi.Grupların hepsinde, altı aylık prospektif izlem sonunda, daha önce belirtilen tüm etkinlik parametrelerinde istatistiksel olarak anlamlı düzelme saptandı. Spinal mobilite, RMÖS ve SF 36 özet skorlarındaki düzelme yatarak fizik tedavi grubunda diğer gruplara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek bulundu. Direkt maliyetler ve total maliyetler yatarak tedavi grubunda en yüksek, bel okulu grubunda ise en düşük olarak bulundu. Bu fark istatistiksel olarak anlamlı idi. İndirekt maliyetler açısından ise gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Maliyet etkinlik analizi sonucu, fonksiyonel durum ve yaşam kalitesi dikkate alındığında yatarak fizik tedavi uygulaması, ayaktan fizik tedavi ve bel okulu eğitimine göre daha maliyetli ve daha etkili bulundu. Yatarak tedavi grubunda bu parametrelerdeki bir birim düzelmenin fazladan maliyeti açısından gruplar arasında anlamlı fark gözlenmedi.Sonuç olarak, kronik bel ağrısı tedavisinde üç uygulamanın da etkili olduğu görüldü. Bununla beraber, yatarak fizik tedavi uygulaması, fonksiyonel durum ve yaşam kalitesindeki düzelme göz önüne alındığında, diğer uygulamalara göre daha maliyetli ve daha etkili bulundu. Bu fazladan maliyetin kabul edilebilir düzeyde olduğu görüldü. Bu nedenle ağrıya bağlı fonksiyonel durum ve yaşam kalitesindeki bozulmanın ön planda olduğu hastalara maliyet-etkinlik açısından hastanede yatarak fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulanması önerilmektedir.

Low back pain is a common health problem with negative effects on quality of life, and is quite important because of high costs for the community resulting from economic losses. The aim of this study is to compare cost-effectiveness of inpatient and outpatient physical therapy with back school education program.A total of 105 patients with previously ordered treatment plans for chronic low back pain were included in the study. Patients were divided into three groups; 34 patients received inpatient physical therapy (electrotheraphy, superficial-deep heat administration and basic lumbar exercise program), 35 patients received outpatient physical therapy (the same treatment program) and 36 patients received back school education program. Patients were assessed five times during the entire study: before treatment, just after treatment, and after one, three and six months post-treatment with Visual analog scale for pain, inclinometer for spinal range of motion, patients? self assessment, physician?s global assessment, Rolland Morris disability questionnaire for functional status, Short form-36 for quality of life evaluation and all expenses spent for low back pain treatment.After six months of prospective follow up, we found statistically significant improvements in all aforementioned parameters on effectiveness. Improvement in spinal range of motion, Rolland Morris disability and Short form 36 scores were statistically significant in the inpatient therapy group. Direct and total costs were highest in the inpatient group, whereas were lowest in the back school program group with statistically significant difference. On the other hand, there was no statistically significant difference in terms of indirect costs among groups. As a result of cost-effectiveness analyses, inpatient physical therapy program was more costly and more effective than other programs when functional status and quality of life were considered. There was no statistically significant difference in the incremental cost-effectiveness ratio of one unit of improvement in these parameters between study groups.As a result, this study suggested that all three interventions were effective in chronic low back pain treatment. However, considering the improvements in functional status and quality of life after treatment, inpatient physical therapy program was more costly and more effective than other programs. Considering the acceptable excess costs, hospitalized administration of physical therapy and rehabilitation is suggested in patients with pain related impairment in functional status and quality of life.