Engelli çocuklar için okul mekanlarında çevresel grafik ve yönlendirme tasarımının etkileri

Abstract

Engellilik, gelişen dünyada hassasiyetin zaman içerisinde arttığı ve tasarım algısının yasal çizgilerine dâhil edildiği bir durumdur. Engelli bireyler, toplum içerisinde hem sosyal hem de fiziksel olarak kendilerine yer edinmede zorluk çekmektedirler. Bu durum bireylerin eğitim haklarını olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada, engelli okulları iç mekân ve çevre tasarım kriterlerinde çevresel grafik ve yönlendirme tasarımı etkileri araştırılmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı Örgün Öğretim Kurumları ve Özel Eğitim Kurumları tip projelerinin iç ve dış mekânlarının engelli erişim açısından, antropometri, ergonomi, renk, algılama iletişim, yönlendirme ve bilgilendirme tasarımı açısından detaylı incelenmesi yapılmış olup, mekân tasarımının engelli birey üzerine olan sosyolojik ve fizyolojik etkileri değerlendirilmiştir. Son yıllarda engelli bireylerin toplumdaki yeri, sosyalleşmesi ve istihdamı için devlet kapsamında olan özel proje içerik ve mekân tasarım ölçütleri de ele alınmıştır.Herkes için tasarım ilkesinin mekânlarda uygulanmasının, engelli bireyin toplum içerisinde yer edinip mekânsal haklarına sahip olması hususunda etkisi büyüktür. Çalışma, örnek projeler üzerinden karşılaştırma ve değerlendirme olarak engelli çocukların okullara erişilebilirliğini çevresel ve yönlendirme tasarımı açısından inceleme kapsamlıdır. Anahtar Kelimeler: Engelli Eğitim Hakları, Engelli Okulları, Erişilebilirlik, Çevresel Grafik Tasarım, Yönlendirme Tasarımı, Renk.

In today's developing world, accomodating to those with disabilties is becoming more of a focus and it is taking more space in the realm of legality. However, disabled individuals are still having accessibilty limitations and social difficulties in fully and independently participating in society. These issues have a negative influence on the disabled's right for education.In this thesis, the impact of environmental graphic and way finding design on the interior and exterior design criteria for disability schools was studied. Milli Eğitim Bakanlığı Örgün Öğretim Kurumları and Özel Eğitim Kurumları tip projects were deeply studied from the standpoint of accessibilty, anthropometry, ergonomics, color, perception, instructional and infomational design. In addition, the sociological and physical impacts of the overall design on the disabled individuals were evaluated. Recent government supported projects for disabled indivuals to be employed, socialize and accepted in society were also evaluated. Implementing design for all principle in buildings will help disabled people find their space in society. In this thesis, with evaluation and comparison of sample projects, accesibility on disability schools for children was detailed in terms of enviromental and instructive desing.Key Words: Disability Education Rights, Disabled Schools, Accesibility, Environmental Graphic Design, Way Finding, Colour.