Mısırda (Zea mays L.) bazı fizyolojik parametreler ile verim ve verim unsurları arasındaki ilişkilerin araştırılması

Abstract

Bu çalışma, farklı özelliklere sahip tane mısır çeşitlerinde, fizyolojik özellikler ile verim ve verim unsurları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi, ıslah çalışmalarına katkı sunulması ve bölgeye uygun tane mısır çeşidinin önerilmesi amacıyla 2015 yılında, tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada materyal olarak 6 mısır çeşidi (PR31D24, Kalipso, 70MAY82, Suerto, P1921, DKC6724) kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre incelenen özellikler arasında, çiçeklenme öncesi klorofil içeriği, çiçeklenme dönemi klorofil içeriği, çiçeklenme sonrası klorofil içeriği, koçan uzunluğu, yaprak alan indeksi, stoma iletkenliği, koçan kalınlığı, sap kalınlığı, bitkide koçan sayısı, tane/koçan oranı, 1000 tane ağırlığı, hasatta tane nemi, nişasta oranı, ham yağ oranı, hektolitre ağırlığı parametreleri yönünden çeşitler arasındaki fark istatistiki olarak önemli bulunmuştur. En yüksek tane verimi 1518.10 kg/da ile P1921 çeşidinden elde edilmiştir.Yapılan korelasyon analizinde, çiçeklenme dönemi klorofil içeriği, bitki boyu, hasatta koçan sayısı, tane /koçan oranı ile tane verimi arasında pozitif ve önemli, tepe püskülü çıkarma gün sayısı ile verim arasında negatif ve önemli ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Fizyolojik parametrelerle morfolojik parametrelerin ilişkili olduğu ve bu durumun verime yansıdığı belirlendiğinden, söz konusu parametrelerin ıslahta kullanılabileceği tespit edilmiştir. Ayrıca, klorofil içeriği, bitki boyu, koçan uzunluğu, koçan kalınlığı ve tane/koçan oranının Güneydoğu Anadolu Bölgesi koşullarında, mısır ıslahında seleksiyon kriteri olarak kullanılabileceği görülmüştür.

This study was carried out to determine relationships between physiological characteristics and yield components, contributing breeding investigations and suggesting suitable maize varieties for the region. The research was laid out as randomized complete block design with four replications in 2015 maize growing season. PR31D24, Kalipso, 70MAY82, Suerto, P1921, DKC6724 grain maize varieties which have different properties were used as material.According to the obtained results, there were significant differences among varieties in terms of pre-flowering, flowering, post-flowering period's chlorophyll contents (SPAD readings), ear length, leaf area index (LAI), stomatal conductance, ear diameter, stem diameter, the number of ear per plant, kernel / ear rate, 1000 kernel weight, grain moisture at harvesting, starch rate, crude fat rate and hectoliter. The P1921 variety had highest yield by 1518.10 kg/da. The correlation analysis showed that there were significant and positive correlations among grain yield and flowering period's chlorophyll content, plant height, ear numbers at harvest and kernel / ear rate, while there was negative significant correlation between grain yield and duration of tasseling. It was determined that there were interrelations between physiological and morphological parameters and these interrelations affects grain yield; in addition, the results indicated that chlorophyll content, plant height, ear length, ear diameter and kernel / ear rate can be used as selection criteria in maize breeding programs under Southeastern Anatolia Region conditions.