Siirt yöresinde yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi ve farklı göz şarjı uygulamalarının verim ve kaliteye etkisi

Abstract

Bineteti, Sinciri ve Tayfi Siirt'in Hönüsü ve Hatun Parmağı ise Gaziantep'in üzüm çeşitleridir. Sinciri ve Hatun Parmağı çeşitleri orta geç dönemde olgunlaşan, Bineteti çeşidi geç olgunlaşan, Hönüsü ve Tayfi çeşitleri ise çok geç olgunlaşan sofralık çeşitlerdir.Siirt'te yetişen; Bineteti, Sinciri, Tayfi, Hönüsü ve Hatun Parmağı üzüm çeşitlerinde kış gözü verimliliğinin saptanması amacıyla üzüm çeşitlerinin yıllık dalları üzerindeki 1. ila 10. boğumlarından alınan tek gözlü çelikler iki değişik ortamda, laboratuvar şartlarında köklendirilerek sürdürülmüş, gözlerdeki somaklar sayılarak gözlerin verimliliği belirlenmiştir.Tayfi üzüm çeşidinde budamada 6 gözlü sürgün bırakılması optimum verimi sağlayacaktır. Sinciri üzüm çeşidinde 10 gözlü uzun budama önerilmektedir. Bineteti üzüm çeşidinde sofralık üzüm yetiştiriciliği yapılacaksa 3 gözlü kısa budama, şıralık üzüm yetiştiriciliği yapılacaksa 10 gözlü uzun budama yapılmalıdır. Hönüsü üzüm çeşidinde budamanın 3 gözlü kısa veya 5 gözlü orta budama olarak yapılması tavsiye edilmektedir. Hatun Parmağı üzüm çeşidinde budamaların orta veya uzun olarak yapılması önerilmektedir.Siirt'in en önemli sofralık üzüm çeşidi olan Tayfi'nin göz verimliliği ve budamada bırakılacak göz sayısını belirlemek amacıyla Tayfi üzüm çeşidi omcalarında budama zamanı 35, 40, 45 ve 60 (kontrol) adet göz bırakılmış, değişik göz şarjı miktarlarının verim ve kalite kriterlerinden salkım sayısına, 100 tane ağırlığına, titrasyon asitliğine, SÇKM'ye, olgunluk indisine etkisi belirlenmiştir.Tayfi üzüm çeşidinin 40 göz bırakılan omcalarının verim ve kalite değerleri diğer uygulamalara göre daha uygun olması sebebiyle verim çağındaki (15 yaşındaki) omcalarda budamada 40 göz bırakılması tavsiye edilmektedir.

Bineteti, Sinciri, Tayfi of Siirt and Hönüsü, Hatun Parmağı are grape varieties of Gaziantep. Sinciri and Hatun Parmağı are the medium late ripening varieties, Bineteti variety is the late ripening and Hönüsü, Tayfi are the latest ripening grape varieties.Bineteti, Sinciri, Tayfi, Hönüsü and Hatun Parmağı are grown in Siirt. These varieties were used as material for determination of bud fruitfulness. Shoots with 10 buds were used. Single-bud cuttings were rooted in laboratory conditions and The grape clutters of on the shoot was counted for determination of fruitfulness.Six-bud shoots will provide optimum yield on Tayfi grape variety. Ten bud long prunings are recommended in the variety of Sinciri grapes. If grape cultivation of table grapes is done in Bineteti grape variety should be short pruned (3 budded), long pruning (10 budded) should be done if growing grape for grape juice. Short (3-eyed) or medium pruning (5-eyed) is recommended on Hönüsü grapes. Medium or long pruning is recommended on the Hatun Parmağı grape variety.35, 40, 45 and 60 (control) buds were placed on Tayfi grape variety at the pruning time for the determination of pruning length. Yield and quality effects of different pruning practices (35, 40, 45 and 60 buds) were determined. 40-buds pruning is recommended for 15 years old Tayfi vineyard.