Siirt ekolojik koşullarında bazı pamuk (Gossypium hirsutum l.) çeşitlerinin gelişme dönemlerine göre sıcaklık isteklerinin gün-derece ünitesi olarak belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaygın olarak ekimi yapılan bazı pamuk (G. hirsutum L.) çeşitlerinin, farklı gelişme dönemlerine ulaşmak için ihtiyaç duydukları takvim günü sayıları ve gün derece ünitesi toplamlarının tespit edilmesi, bu sayede, sıcaklık kayıtlarına göre bitkilerin hangi tarihlerde hangi gelişme dönemlerine ulaşacağının önceden tahmin edilmesi, değişik iklim koşullarında oluşacak farklılıkların açıklanabilmesi, farklı gelişme döneminde Gün Sayıları ve Büyüme Gün Derece değerleri ile Gün-Derece değerlerinin verim, verim unsurları ve lif kalite özelliklerine etkisinin saptanması amacıyla yürütülmüştür. Çalışma 2015 yılında Siirt Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri bölümü deneme alanında tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüş. Araştırmada, çeşitlerin gelişme dönemi gün sayıları ile gelişme dönemleri için gereksinim duydukları gün derece ünitesi miktarları hesaplanmıştır. Çalışmanın sonucunda, çeşitler arasında taraklanma gün sayısı, çiçeklenme gün sayısı, ilk koza açma gün sayısı ve gün derece üniteleri ile kütlü verimi, lif verimi, çırçır randımanı, ilk el kütlü oranı, tek koza tohum sayısı, tek koza ağırlığı, tek koza kütlü ağırlığı, lif inceliği, lif olgunluğu ve lif kopma uzaması bakımından önemli farklılıklar olduğu belirlenmiştir.

The objective of this study was to determine the number of total calendar days and day-degree units required for each growth stages and entire growing period of cotton (Gossypium hirsutum L) cultivars grown commonly in Southeast Anatolia Region. By this means, anticipating the plants' different growth periods in response to recorded temperature data, to explain the differences that occur in different climate condition and effect of growing degree day and growing degree day values on cotton yield, yield components and fiber technological characteristics. The study was conducted in Siirt University, Faculty of Agriculture's experimental area as a randomized complete block design with four replications in 2015 cotton growing season. According to the results of study significant differences were obtained from used varieties in terms of days of squaring, days of flowering, days of firs open boll and their growing degree days units. In addition, there were significant differences for seed cotton yield, fiber yield, ginning percentage, first picking percentage, seeds number of per boll, single boll weight, seed cotton yield of per boll, fiber fineness, fiber maturity and fiber elongation.