Mardin ili Artuklu ve Kızıltepe ilçelerinde yetiştirilen yerel nar (Punica granatum L.) genotiplerinin morfolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmada, Mardin ili Artuklu ve Kızıltepe ilçelerinde doğal olarak yetişen, yöre iklimine adapte olmuş, üstün kalite özellikli yerel nar genotiplerine ait morfolojik ve pomolojik özelliklerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada 18 genotip üzerinde çalışılmıştır. Çalışma sonucunda; meyve ağırlığının; 207.3-689.5 g, meyve boyunun; 65-95.8 mm, meyve eninin; 72.8-108 mm, kaliks uzunluğunun; 12.1-17.9 mm, kaliks yarıçapının; 9.15-22.5 mm, toplam dane ağırlığının; 84-400 g, 100 dane ağırlığının; 25.3-49.4 g, dane randımanının; % 40.5-78.4, meyve suyu hacminin; 78-296 ml, arasında olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca SÇKM; % 15-18, Titre edilebilir asit miktarı % 0,06-0,69 ve pH; % 2.38-3.49 arasında olduğu belirlenmiştir. Bunların yanında genotiplerin; kabuk alt zemin rengi, kabuk üst zemin rengi, çekirdek sertliği, meyve tadı, dane rengi, odacık sayıları, odacıkların görünümü, daneleme kolaylığı ve meyve posa ağırlıkları tespit edilmiştir. Tartılı derecelendirme yöntemine göre 6 genotipin üstün özellik gösterdiği ve ümitvar olduğu kanaatine varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Artuklu, Kızıltepe, Mardin, nar, seleksiyon, pomolojik özellikler.

In this research, it was aimed to determine the morfological and pomological properties of local pomegranate genotypes which are naturally grown in Artuklu and Kızıltepe districts of Mardin province and adapted to the local climate and have high quality characteristics. In the study, 18 genotypes were studied. at the end of the study, fruit weight ranged from 207.3-689.5 g, fruit lenght ranged from 65-95.8 mm, fruit width ranged from 72.8-108 mm, calyx heights ranged from 12.1-17.9 mm, calyx half-diameter ranged from 9.15-22.5 mm, total seed weight ranged from 84-400 g, 100 seed weight ranged from 25,3-49,4 g, grain yields ranged from % 40,5 and 78,4 %, fruit juice volume ranged from 78-296 ml were identified. In addition, Total soluble solids (TSS) contents ranged from % 15-18, amount of Titrable acidity ranged from % 0,06-0,69 and pH ranged from % 2.38-3.49 were determined. Moreover these genotypes were observed with regard to the bottom fruit peel color, upper fruit peel color, seed hardness, fruit taste, aril color, chamber number, chamber appearance, easiness of aril separating and fruit pulp weight properties. According to the weighted grading method, 6 genotypes showed superiority and found to be promising.Key Words: Artuklu, Kızıltepe, Mardin, pomegranate, selection, pomological properties.