Uzun ve Siirt antepfıstığı çeşitlerinde hasat öncesi etephon uygulamasının hasat mekanizasyonuna etkisi

Abstract

Bu çalışma bitkiler üzerinde olgunlaştırıcı etkisi bulunan ethophone isimli hormonun antepfıstığı (Pistacia vera L.) makinalı hasat üzerine olan etkisini incelemek amacıyla 2018 yılında Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü'ne bağlı olan Ahmet Münir Bilgen İşletmesinde yürütülmüştür. Çalışmada 8x8 metre sıra arası ve sıra üzeri mesafelerde dikilmiş olan 40 yaşında ve verim yılındaki Uzun ve Siirt antepfıstığı çeşidi ağaçlar kullanılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Her tekerrürde 1 ağaç bulunmaktadır. Çalışmada 4 farklı ethophone dozu (0, 1000, 3000, 5000 ppm) uygulanmıştır. Hormon dozları iki farklı hasat döneminden (boz, ben) 15 gün önce uygulanmıştır. Hasat omuzdan askılı kancalı dal sarsıcı makine ile yapılmıştır. Ayrıca ekonomik analiz yapmak amacıyla el ile hasat gerçekleştirilmiştir. Çalışmada fenolojik gözlem, salkım dökülme oranı, meyve kopma kuvveti, meyvelerin çeltikten kopma oranı, karagöz dökülme durumu, yaprak dökümü belirlenmiştir. Ayrıca meyveler üzerinde çıtlama oranı, çıtlama aralığı, dış kabuk renklenmesi, iç rengi, dış kabuk ayrılması, dış kabuk yarılması, dış kabuklu 100 dane ağırlığı, kavlak 100 dane ağırlığı, kuru kırmızı kabuklu 100 dane ağırlığı, kuru kavlak 100 dane ağırlığı, iç 100 dane ağırlığı, randıman özellikleri incelenmiştir. Ayrıca geleneksel yöntem olan elle hasat ile makinalı hasat karşılaştırılmıştır.Çalışma sonunda uygulanan hormon dozunun salkımın daldan kopması ve meyvenin çeltikten ayrılması üzerine olumlu etkisi olduğu görülmüş olup yaprak dökümüne bir etkisi tespit edilmemiştir. Salkımın daldan kopması Uzun çeşidinin boz ve ben hasat dönemlerinde en fazla 5000 ppm dozunda görülürken, Siirt çeşidinin boz hasat döneminde 3000 ppm, ben hasat döneminde ise 5000 ppm dozunda görülmüştür. Danelerin salkımdan kopma durumunda da aynı dozlar ön plana çıkmıştır. Hasat süresi bakımından makinalı hasat çok daha hızlı sonuç vermiştir. Pomolojik olarak meyve dış kabuk rengi ve çıtlama oranı dışındaki özelliklerde herhangi bir farklılık ortaya çıkmamıştır.

This thesis was conducted in Ahmet Münir Bilgin Facilities of Pistachio Research Institute in 2018 to investigate the effects of pre-harvest ethophone hormone treatments with ripening effects on plants on harvest mechanization of different pistachio (Pistacia vera L.) varieties. Pistachio tree of Uzun and Siirt pistachio varieties planted at 8x8 m spacing and at the age of 40 and yield year were used in experiments. Experiments were conducted in randomized blocks design with 3 replications with a single tree in each replicate. Four different ethophone doses (0, 1000, 3000, 5000 ppm) were applied 15 days ahead of two different harvest periods (light, dark). Harvest was performed with a shoulder-type hooked branch shaker. Manual harvest was also performed to make economic analysis. Phenological observation, cluster abscission rate, fruit breaking resistance, endocarp removal force from the seed, flower bud abscission and leaf abscission rates were determined. Also for fruits, split ratios, split space, endocarp coloring, seed color, endocarp separation, endocarp splitting, 100 endocarped fruit weight, 100 roasted seed weight, 100 red seed coated weight, 100 dry roasted seed weight and 100 seed weight and seed yield were determined. Manual and machine harvests were compared.Applied hormone doses had positive effects on cluster breaking force from the branch and endocarp removal force from the seed, but did not have any significant effects on leaf abscission. The greatest cluster breaking force at both harvest periods was observed in 5000 ppm treatments of Uzun variety and in 3000 ppm treatments in light harvest period and 5000 ppm treatments in dark harvest period of Siirt cultivar. The doses were also prominent for fruit breaking from the clusters. Machine harvest yielded quite fast outcomes as compared to manual harvest. Pomologically, except for fruit endocarp color and split ratios, significant differences were not observed in the other parameters.