Yaşar Kemali`in Sarı Sıcak adlı eserinin kelime grupları yönünden incelenmesi ve Türkçe eğitimine katkısı

Abstract

ÖZETİnsanlar arasındaki en önemli iletişim araçlarından biri şüphesiz ki dildir. Dil insanların yaşantısında karşılaştığı durumları; duyguları, düşünceleri aktarmadaki en önemli araç olduğu gibi sanatçıların da zihinlerinde kurguladıkları dünyayı edebî metinler yoluyla okuyucuya aktardıkları vasıtadır. Ancak günlük hayatta yaşanan bazı duyguları, düşünceleri ve karşılaşılan bazı durumları ifade etmede dilin temel yapı taşı olan kelime tek başına yeterli olmamaktadır. Bu yüzden kelime grupları duygu, düşünce ve hislerin aktarılmasına olanaklı kılarak daha etkili bir iletişim kurulmasını sağlar. Yapılan yüksek lisans tez çalışması dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde problem durumu tespit edilmiş, araştırmanın amacı ve önemi belirtilmiş, konu ile ilgili kısa tanımlar yapılarak çalışmanın hazırlanması sürecinde incelenen örnek çalışmalar belirtilmiştir. İkinci bölüm çalışmanın yöntemini içermektedir. Üçüncü bölüm çalışmanın temel bölümünü oluşturan bulgulardan ibarettir. Bu bölümde kelime grupları hakkında genel bilgiler verilerek bulgular sıralanmış, Yaşar Kemal'in `Sarı Sıcak` adlı eserinde yer alan 22 hikâyede geçen kelime grupları incelenip elde edilen bulgular belirtilip tabloya dökülmüş ve Yaşar Kemal'in Türkçe Eğitimine katkısı üzerinde durulmuştur. Eserin dördüncü bölümünde sonuç ve öneriler sunularak hikâyeler Türkçe eğitimi yönünden değerlendirilmiştir.Dil bilimci Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Türkçede Söz Dizimi (Akçağ, 2018) adlı eserinin 25. baskısı esas alınarak yapılan bu çalışmada hikâyelerde geçen kelime grupları şu şekilde incelenmiştir: İsim tamlaması, sıfat tamlaması, sıfat-fiil grubu, isim-fiil grubu, zarf-fiil grubu, birleşik isim grubu, birleşik fiil grubu, tekrar grubu, ünlem grubu, edat grubu, unvan grubu, kısaltma grupları, sayı grubu ve bağlama grubu. Tespit edilen kelime grupları geçtikleri cümlelerde koyu şekilde gösterilmişlerdir. Kelime gruplarının yer aldığı cümlelerin sonunda hangi hikâyenin kaçıncı sayfasında geçtiği belirtilmiştir. Aynı sayfada yer alan aynı kelime grupları tekrara düşmemek adına ayrıca belirtilmemişlerdir. Çalışmanın sonuç kısmında kelime gruplarının hikâyelerde kullanılma sayıları verilmiş ve aynı zamanda Türkçe Eğitimi yönünden değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışma `Sarı Sıcak` (YKY, 2013) adlı eserin 13. baskısı dikkate alınarak yapılmıştır.Anahtar Sözcükler: Yaşar Kemal, Kelime Grupları, Türkçe Eğitimi, Söz Dizimi

ABSTRACTOne of the most important means of communication among people is language undoubtedly. Language is not only the most important tool for people to convey the situations they face in their lives and their feelings, but also it is the means by which artists convey the world they have constructed in their minds to the reader through literary texts. However, words as the basic building block of language are not enough to express some emotions, thoughts and situations encountered in daily life. Therefore, word groups allow the transmission of thoughts and feelings by enabling to more effective ways to communicate. The master thesis study consists of four chapters. In the first chapter, the problem situation is determined, the purpose and significance of the research is indicated, short definitions are made and the sample studies examined during the preparation of the study are indicated. The second part includes the method of the study. The third chapter consists of the findings that constitute the main part of the current study. In the third section, general information about the word groups is given, the findings are listed, the word groups used in the 22 stories in Yaşar Kemal's work named `Sarı Sıcak` are examined and the findings are indicated and put into tables and the contribution of Yaşar Kemal to Turkish Education is emphasized. In the fourth part of the research, the results and suggestions are presented and the stories are evaluated in terms of Turkish education.In this study based on the 25th edition of Linguist DrLeyla Karahan's Syntax in Turkish (Akçağ, 2018), the word groups in the stories were examined as follows: noun phrases, adjective phrases, adjective-verb group, noun-verb group, adverb-verb group, compound name group, compound verb group, repetition group, exclamation group, preposition group, title group, abbreviation groups, number group and linking group.The identified word groups in the story are presented in bold. At the end of the sentences, information about the page numbers in which word groups are used is given. The same phrases on the same page are not specified in order to avoid duplication. In the conclusion chapter of the study, the number of word groups used in the stories is given and their contribution to Turkish Education is evaluated. The study is based on the 13th edition of the book `Sarı Sıcak` (YKY, 2013).Keywords:Yaşar Kemal, Word Groups, Turkish Education, Syntax