İbrâhim Hakkı Erzurûmî`nin itikâdi görüşleri

Abstract

İbrâhim Hakkı; 1703 yılında Erzurum'un Hasankale ilçesinde doğmuş, ilim ve tasavvuf çevresinde, ilâhî aşk terbiyesi içinde yetişmiştir. Kendisine `Erzurûmî` lakabı verilmesi bundan dolayıdır. Erzurum'da okumuş, mensup olduğu medeniyetin dillerini ve ilimlerini, derin bir hâkimiyetle bu çevrede öğrenmiştir. Kayınbabası ve şeyhi olan İsmâil Fakirullah'ın Siirt'in Tillo ilçesinde bulunan dergâhına yerleşerek onun yerine şeyh olmuştur. Tasavvufi bir hayat içinde büyüyen İbrâhim Hakkı, hafızası ve zekasıyla dikkat çekmektedir. Çocuk diyeceğimiz yaşlarda yaşıtları oyun oynarken, kendisi kitaplarla ilgilenmektedir. İlim aşkı onu sürekli daha çok öğrenmeye sevk etmekteydi. Bu ilim aşkı ona çok sayıda kitap yazdırmıştır. Ailesini bırakarak aylarca İstanbul'da araştırmalar yaptığı da bilinmektedir. Yaptığı araştırmalar neticesinde Marifetname isimli eserini ortaya koymuştur. Bu eserlerinden bir tanesi de İslam İnancının temel esaslarını yazmış olduğu `Akaid Manzumesi`dir. Burada birçok İtikâdi meseleyi ele almıştır. İbrâhim Hakkı'nın İtikâdi görüşleri incelendiğinde, onun görüşlerinin genel olarak Ehl-i Sünnet çizgisinde olduğu ve Maturidi anlayışta olduğu anlaşılmaktadır. Allah inancı, fiillerin yaratılması, ecel, kader ve akaidin temel konuları hakkında görüşleri bulunan İbrâhim Hakkı Erzurûmî'nin, bu konuları anlatılmaya değer konulardır. İbrâhim Hakkı Erzurûmî, miras bıraktığı onca eserden sonra 1780'de Tillo'da vefat etmiştir.

İbrâhim Hakkı; He was born in Hasankale district of Erzurum in 1703 and grew up in the divine love discipline around science and mysticism. It is for this reason that he was nicknamed `Erzurûmî`. He studied in Erzurum and learned the languages and sciences of the civilization he belongs to in this environment with deep domination. His father-in-law and sheikh, İsmâil Fakirullah, settled in the lodge in Tillo district of Siirt and became a sheikh instead. Growing in a mystical life, İbrâhim Hakkı draws attention with his memory and intelligence. While his peers are playing games at the ages we call children, he is interested in books. Her love of science constantly prompted her to learn more. This love of science has written many books for him. It is also known that he left his family and made researches in Istanbul for months. As a result of his researches, he revealed his work called Marifetname. One of these works is the `Akaid verse`, in which he wrote the basic principles of the Islamic Faith. Here, many credentials addressed the issue. When the rulings of the ruling of Ibrahim Hakkı are examined, it is understood that his views are generally in line with the Ahl al-Sunnah and that he has a Maturidi understanding. İbrâhim Hakkı Erzurûmî, who has opinions about the basic issues of belief in God, the creation of verbs, death, destiny and akaid, is worth mentioning. İbrâhim Hakkı Erzurûmî passed away in Tillo in 1780 after all his inheritance.