Ebussuud Efendi`nin İrşâdü`l-Akli`s-Selîm adlı tefsirinde kıraat olgusu

Abstract

Murâd-ı ilâhîyi ortaya koyma gayretinde olan müfessirler, bunun için sahih ve şâz vecihleriyle kıraatlerden istifade etme yoluna gitmişlerdir. Bu araştırmada, sahih kıraatler yanında birçok şâz kıraatten yararlanarak İrşâdü'l-'akli's-selîm'i kaleme alan Ebussuud Efendi'nin, tefsirindeki kıraat olgusu ortaya konacaktır. Girişten sonra üç bölüm ve sonuç kısmından oluşan çalışmanın birinci bölümünde, Ebussuud'un hayatı ve ilmi kişiliği, kıraat ilminin tarihi serecamı ve müellifin kıraatteki kaynakları ile kıraatleri ifadelendirme biçimi ele alınmıştır. İkinci bölümde ise kıraat-Arap dili ve kıraat-tefsir ilişkisi bağlamında kıraat vecihlerinin sistematik tasnifi yapılmış, konu, Arap lehçeleri ve sarf-nahiv kuralları bağlamında incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise sahih kıraat kriterleri çerçevesinde müellifin kıraat tasavvuru ortaya konmaya çalışılmıştır. Ele alınan örneklerin, konuyu her açıdan temsil etmesine özen gösterilmiş, konular, birçok kaynaktan yararlanmak sûretiyle izah edilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Ebussuud, tefsir, kıraat, sahih, şâz.

Mufassirs have tried to make use o verified and unverified Quran recitations with their proof to exhibit the will of Allah. In this study, the recitation fact in tafsir of Ebu's-Su'ud, who wrote 'Irshād al-ʻaql al-salīm ilá mazāyā al-Kitāb al-karīm' by using verified recitations as well as a number of unverified recitations.The study consists of introduction, three main parts and conclusion. The first part is on the life of Ebu's-Su'ud, his status in religious sciences, the history of Quran recitation, his references for recitation and his method to interpret recitations. In the second part, the systematic classification of Quran recitations is done in the context of recitation-Arabic language and recitation-tafsir; the subject is studied in the context Arabic dialects and morphology-grammar rules. In the third part, the writer's envision on recitation is determined in the framework of authentic recitation. The samples were chosen carefully to give clues on every aspect and the topic is tried to be explained in detail using a number of sources. Key Words: Ebu's-su'ūd, tafsir, recitation, verified, unverified.