Football stadiums` integration into urban fabric in context of spatial discourse

Abstract

Futbol ve toplum her zaman birbiriyle ilişkili olmuştur bu nedenle stadyumlar aynı zamanda birer sosyalleşme mekanı halindedir. Stadyumların devlet politikaları, ekonomik şartlar yada kentsel dönüşüm gibi nedenlerle tarihsel süreç olarak kentlerin farklı noktalarına, kent merkezi yada kent çeperlerine yakın bölgelerde yer alırlar. Stadyum kullanımında lokasyonun büyük önemi bulunduğu gözlenmiştir. Kentliler sosyalleşme ve futbolla etkileşim gösterdikleri bu spor yapısına ve yakın çevresine davranış ve kullanım açısından, aidiyet duygusu, grup davranışları, alışkanlıklar ve futbol klübüyle kurdukları bağ gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak, farklı tepkiler verirler. İnsanların pek çok açıdan kullanırken etkileşim halinde oldukları bu yapılar bulundukları çevre ve kentle ne ölçüde bütünleşmiştir ve bütünleşik olup olmadıkları kenti nasıl etkiler? Stadyum çevresinde kentsel mekanlar bu spor aktivitesinden maç günlerinde oldukça etkilenmektedir, bu sebeple sentaks değişir mi yoksa maç günleri beliren sosyal mekanlar üretilerek geçici olarak manipüle mi olur?Her kullanıcının maç günü stada yaklaşımlarında geçtikleri kentsel mekanlarda ayak izleri ve rotalar dolayısı ile kente görünmez dokular artiküle ederler. Bu tezde, İstanbul'dan 3 farklı stadyum seçilerek kentsel dokular, insan davranışları, kullanıcıların stada yaklaşırken kurduğu rotalar, entegrasyon değerleri ve görünürlülük değerleri araştırılarak karşılaştırma yapılmıştır. Çalışma, yıllar boyunca tartışılan stadyumlar kent içinde mi kent çeperlerinde mi olmalı sorusuna alan/vaka çalışmaları ve karşılaştırmalarla bilimsel bir bakış açısı getirme girişimidir. Aksiyel haritalar stada yaklaşımlarda kurulan rotalar üzerinde entegrasyon değerlerini ölçmekte kullanılmış, görünürlülük ve davranış analizleri ile belirlenen stadyumlarda karşılaştırmalar yapılmıştır. Ortalama 1 veya 2 gün süren, her stadyumu 1 km çapında, takip etme, sabit ve hareketli görüntüler ve farklı noktalarda kişi sayımları, sentaktik, morfolojik ve davranışsal olarak stadyum gibi kalabalık kamu yapılarının kentsel bağlamla kurdukları ilişkinin incelenmesi ve bu konuda bilimsel çıkarımlarda bulunabilmek, stadyumların kullanıcılar ve yakın çevreleriyle olan ilişkiyi yorumlamaktır. Aynı zamanda çevre davranış ilişkileri ve `space syntax` mekan dizim metotları ile stadyum ve çevrelerinde kullanıcı-stadyum ilışkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Anahtar kelimeler: Space Syntax, Mekan Dizim, Stadyumlar, Çevre, Davranış, Kentsel Morfoloji

Football and society have always been connected, and stadium has become one of the venues for social interaction. Because of the zoning policies, economic constraints and urban transformations, stadiums have been constructed wıthin central locations and/or any other location away from the center. Location have a clear impact on the use of a stadium. People react differently to these type of venues and its near surroundings while socializing and interacting. How does the integration of stadiums within their environment affect the city?Evaluating the integration of stadiums within the existing urban fabric, this thesis examines three different representative examples in Istanbul and interprets the outputs of integration values and visibility graph analysis to make a comparison, considering urban patterns, human behavior, certain routes that users follow when approaching the stadium. Axial lines which used to indicate the integration values of each route around the selected stadiums, were juxtaposed with the behavioral analysis. Keywords; Stadiums, Integration, Environmental Behavior, Urban Fabric, Space Syntax.