Özbek Türkçesiyle yazılmış Said Ahmad`ın `Tanlangan Asarlar` adlı eserinde zarf-filler

Abstract

Özbek Türkçesi, Türk dilinin üç büyük grubundan biri olan Güneydoğu Türkçesi (Karluk Grubu) kapsamında değerlendirilir ve Çağatay Türkçesinin devamı olarak kabul edilir. Özbek Türkçesi, Çağdaş Türk Lehçeleri arasında, Türkiye Türkçesinden sonra en çok konuşulan lehçedir.Çalışmada 20. yüzyıl Özbek edebiyatının önemli yazarlarından biri olan Said Ahmad (1920–2007)'ın `Tanlangan Asarlar` adlı eserinde yer alan hikâyelerdeki zarf-fiiller incelenmiştir.Özbek Türkçesiyle Yazılmış Said Ahmad'ın `Tanlangan Asarlar` Adlı Eserinde Zarf-Fiiller başlıklı çalışma üç bölümden meydana gelmektedirÇalışmanın Giriş bölümünde; Çalışmaya Konu Olan Eser ve Yazarı, Çalışmanın Amacı ve Önemi, Yöntem, İnceleme, Özbek Adı, Özbek Türklerinin Tarihi, Özbek Türkçesi, Özbek Edebiyatı ve Zarf-Fiiller hakkında genel bilgiler yer almaktadır. `Tanlangan Asarlar` adlı eserdeki hikâyelerin taranarak hikâyelerde geçen ve çalışmanın esas bölümünü oluşturan zarf–fiillerin tespit edilmesi, tespit edilen zarf–fiillerin asıl zarf-fiiller ve zarf-fiil fonksiyonunda kullanılan birleşik şekiller olmak üzere iki başlık hâlinde gösterilerek incelenmesiyle İnceleme bölümü oluşturulmuştur. Bu bölümde; önce metinde geçen bütün zarf-fiil ekleri tespit edilmiş, sonra inceleme yapılırken tespit edilen bu zarf-fiil eklerinin kullanıldığı benzer cümlelerin bir kısmı örnek olarak sıralanmıştır. Örnek olarak verilen bu cümlelerin metinde geçtiği sayfa ve satır numarası, cümlenin hemen yanında şu örnekteki gibi gösterilmiştir: Uning Davlat mukåfåtiga sazåvår bolgani ham bejiz émas (5/30) (Beşinci cümlenin otuzuncu satırı).Sonuç bölümü, bu çalışmada elde edilen sonuçları içermektedir.Anahtar kelimeler: Özbek Türkçesi, Tanlangan Asarlar, Zarf-Fiiller

Uzbek Turkish Language is evaluated in connection with Southeast Turkish Language (Karluk Turkish Language) which is one of three main groups of Turkish Language and it is thought to be continuing Çağatay Turkish Language. Uzbek Turkish Language is the most spoken after Turkey Turkish Language among Contemporary Turkish Dialeg.In our work, we examined the adverbials in the stories of Said Ahmad's `Tanlangan Asarlar`, one of the most important authors of 20th century Uzbek literature.Our structurallay adverb-verbs study in Uzbek Turkish Language included mainly three groups.In The `Introduction` Section Of Our Work; Work And Article Subject To Work, The Purpose And Importance Of Working, Method, Examination, Uzbek Name, History Of Uzbek Turks, Uzbek Turkish, Uzbek Literature general information about Adverb- verbs. A studying section is formed `by inspecting in which the adverb-verbs established and these adverb-verbs are classified as main adverb-verbs and compound forms used in the function of adverv-verb under two items. In this section, all suffixis existed in the text were first established and then sentences alike in that suffixes of these established adverb-verbs are shown as samples. Page and line numbers of this sentence given as samples are shown in that of the following example: Uning Davlat mukåfåtiga sazåvår bolgani ham bejiz émas (5/30). (Thirty-th line of fifth culmination)Key word: Uzbek Turkish, Tanlangan Asarlar, Adverbs