Özbek yazar Abdulla Kahhar`ın `Koşçınar Çırakları` adlı romanında tasvirî fiiller

Abstract

Bir esas fiille ona zarf-fiil eki ile bağlanan bir yardımcı fiilin birleşmesinden oluşan tasvirî fiiller Özbek Türkçesinde oldukça zengindir. Çalışmada Özbek edebiyatının önde gelen yazarlarından Abdulla Kahhar'ın `Koşçınar Çırakları` adlı romanındaki tasvirî fiiller incelenmiştir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Özbek Türkçesi, tasvirî fiiller, incelenen eser ve yazarı hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde romanda tespit edilen tasvirî fiillerdeki 25 adet bil-, bol-, çıq-, kel-, kir-, kör-, otir-, öl-, öt-, qärä-, qoy-, täşlä-, tur-, tüş-, yåt-, yubår-, yür-, ål-, bår-, ber-, ket-, qål-, sål- båşlä-, yåz- yardımcı fiilleri yapı ve anlam bakımından incelenmiştir. Üçüncü bölüm Kiril harfli metnin Latin alfabesine dayalı olarak oluşturulan çeviriyazısından ibarettir. Dördüncü bölümde ise çalışma sonucunda tasvirî fiillerle ilgili veriler değerlendirilmiş ve ortaya çıkan sonuç ifade edilmiştir.

The descriptive verbs formed by combining with two verbs along with their annexes adverb-verb are quite substantial. We have investigated in this work the descriptive verbs in `Koşçınar Çrakları` novel of prominent Uzbek author Abdulla Kahhar.This work has been divided in to four chapters. İn the first chapter, we have given the general information about Uzbek Turkish, descriptive verbs, studied novel and it's aouhor. In the second chapter we have structurally and meaningly investigated 25 modal verbs which maket he verbs descriptive bil-, bol-, çıq-, kel-, kir-, kör-, otir-, öl-, öt-, qärä-, qoy-, täşlä-, tur-, tüş-, yåt-, yubår-, yür-` ål-, bår-, ber-, ket-, qål-, sål- båşlä-, yåz-. İn the third chapter it has been given coverage to the translated text from cyrilic alphabet to latin alphabet. In the last chapter, we have evaluated the data related to the descriptive verbs.