İstanbul Üniversitesi nadir eserler kütüphanesi 10740 numaralı Şiir mecmuasının `Mecmuaların sistematik tasnifi projesi`ne (MESTAP) göre tasnifi

Abstract

Kelime anlamı olarak; `toplanmış, bir araya getirilmiş demek` olan mecmualar, tek bir kişinin ya da birden fazla kişinin kendi beğenilerine göre oluşturdukları eserler bütünüdür. Bu eserler, derleyicilerinin şiir zevkini yansıtmaları bakımından önemli oldukları gibi yazıldıkları dönemlerin şiir telakkileri hakkında genel bir kanaat oluşturmaları bakımından da önemlidir. Yazma eser kütüphanelerimizde bu türden oldukça fazla eser bulunmaktadır. Bunların bir kısmı üzerinde çeşitli çalışmalar yapılmış olsa da üzerinde çalışılmayı bekleyen daha birçok mecmua bulunmaktadır.Bu çalışmamızın konusunu daha önce üzerinde herhangi bir bilimsel çalışma yapılmayan İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi 10740 numaralı şiir mecmuasının transkripsiyonlu metni ve Şiir Mecmualarının Sistematik Tasnifi Projesi'ne (MESTAP) göre tasnifi oluşturmaktadır.Çalışmaya Türk edebiyatında yazılmış olan mecmualar hakkında genel bilgiler verilerek bu eserlerin klasik Türk edebiyatındaki öneminden ve sınıflandırılmasından bahsedilerek başlanmıştır. Ardından üzerinde çalışma yaptığımız mecmuanın şekil ve muhteva olarak tasnifi ve tanıtımı yapılmıştır. Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi (MESTAP) hakkında bilgi verilerek bu mecmuada yer alan şair ve şiir sayıları, şairlerin yaşadıkları yüzyıllar, nazım şekilleri ve aruz kalıplarının dağılımı gibi bilgilere yer verilmiştir. Daha sonra şekil ve muhteva olarak incelenen şiir mecmuasının transkripsiyonlu metnine yer verilmiştir. Mecmuadaki şiirler, şairlerin divanları varsa divanlardaki şiirlerle karşılaştırılarak farklılıklar ve divanlarda bulunmayan şiirler dipnotta belirtildikten sonra MESTAP tablosuna yer verilmiştir. Sekiz sütundan oluşan tabloda her bir satır bir şiire ayrılmıştır. Bu tablo; sayfa numarası, şairin mahlası, matla beyiti ya da bendi, makta beyiti ya da bendi, nazım şekli/birimi, nazım türü, vezin ve açıklamalar şeklinde oluşturulmuştur. Çalışmamızın sonunda istifade edilen çalışmaları ihtiva eden kaynakçaya yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Edebiyatı, mecmua, MESTAP, Divan şiiri.

The journals meaning `collected, combined` are the whole of works created by one person or more than one person according to their own regards. The seworks are not only important in terms of reflecting of the compiler's poem pleasure but also important of forming a general opinion about the poem conception in the periods they were written. Countless examples of these type sexist in our library of manuscripts. Even if various studies were done on some of them, there are still lots of journals to be studied on. The topic of our studyoc curs from the classification of the transcripted text and The Systematical Classification Project of The Poem Journals (MESTAP) registered to the Poem Journals numbered 10740 that had not been made any studies about it before at Nadir Eserler Library in İstanbul University. It has been started to the study by giving general information about the journals in Turkish Literature and by mentioning about the importance and classification of these works in Classical Turkish Literature. After that, the journal we study was given as form and content classification and presentation. The information about the Systematical Classification Project of The Journals (MESTAP) was given and some information was stated such as the numbers of the poems and the poets in this journal, the centuries the poets lived, verse of the poems and dispersion of the aruz patterns. Later, the transcripted text of the poem journal investigated as form and content was given place in the study. After given the comparisons of the differences between the poems in the journal and the poems of the poets that have divans and also, the poems non-exist in divans in the postscript, the table of MESTAP takes place. In the table occured from eight column, each line has been left for one poem. This table has been formed as page number, the nickname of the poet, matla couplet (first) orbend, makta couplet (last) orbend, the unit of the verse, the sort of the verse, the rhythm and the descriptions. At the end of our study, the references containing the studies benefited were ranked. Keywords: Classical Turkish Literature, journal, MESTAP, Divan poem.