Germanyum izotopları ürünlerinin enerji geçişlerinin ve 75Ge izotopunun yarı ömrünün belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada germanyum izotopları ürünlerinin bazı çekirdek enerji geçiş değerleri ve 75Ge izotopunun yarı ömrü deneysel verilere dayalı olarak (γ,n) ve (γ,p) fotonükleer reaksiyonları kullanılarak elde edilmiştir. Fotonükleer reaksiyonlar klinik linak vasıtası ile germanyum çekirdeklerinin 18 MeV enerjili fotonlar ile bombardıman edilmesi sonucu gerçekleştirilmiştir. Reaksiyonlar sonucunda oluşan ürünlerin bozunumları sonucunda yayılan gama ışınları her çekirdek için ayrı olup karakteristik özellik taşırlar. İzotop çekirdeklerinin ışımaları yüksek saflıkta germanyum detektörü ile her biri farklı enerji için ayrılmış olan kanallarda sayılmış ve ölçüm sonuçları spektroskopik olarak elde edilmiştir. Elde edilen spektroskopi verileri analiz edilerek istatistik hata hesaplamaları da yapılarak enerji geçiş değerleri ve yarılanma ömür değeri elde edilmiştir. Bu çalışmada yayımlanan enerji geçiş değerleri 75Ge ve 69Ge izotoplarının bozunumları sonucu ortaya çıkan sırasıyla 75As ve 69Ga izotoplarının çekirdek enerji geçiş değerleridir. Yarı ömür hesaplaması ise elde edilen sayımlardan bozunan madde miktarları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. 75Ge izotopu için 81.67 dakika olarak bulunan yarı ömür değeri literatürde yer alan en iyi değere %1.34 kadar yaklaşmıştır.

In this study, some nucleus energy transition values of the products of germanium isotopes and the half-live of 75Ge isotope were obtained based on experimental data by using photonuclear reactions of (γ,n) ve (γ,p). The photonuclear reactions were carried out as a result of bombardment of germanium isotopes with 18 MeV photons by using clinic linear accelerator. The gamma-rays which are emitted in consequence of decays of the products, which are produced with reactions, differ with nuclei and have characteristics properties. The radiation of isotope nuclei are counted with high purity germanium detector in channels corresponding to related energy values of gamma-rays and spectroscopic results were obtained. The obtained data were analyzed with statistical errors and energy transition values and half-live value were obtained. The published energy transition values belong to nucleus energy transition values of 75As and 69Ga which were produced as results of the decay of 75Ge and 69Ge isotopes, relatively. Finally, the half-live calculation were performed with counts indicating the number of decayed nuclei with time. The half-live value for 75Ge isotope as 81.67 minutes is %1.34 close to the number which is the best value in literature.