Osmanlı Devleti`nin siyasi, sosyo-ekonomik ve askeri hayatına etkileri bağlamında yevmlüler

Abstract

Osmanlı taht mücadeleleri arasında en dikkat çekeni, Kanuni Sultan Süleyman'ın oğulları Şehzade Selim ve Şehzade Bayezid arasında Konya'da yaşanan `Şehzadeler Savaşı` olarak bilinen mücadeledir. Bu savaş esnasında Şehzade Bayezid, kendi imkânları ile `Yevmlü` adında askerler toplayıp kendine bir ordu kurmaya çalışırken, Şehzade Selim ise babası Kanuni Sultan Süleyman'dan aldığı destek ile `Yevmlü`lerden oluşan ordu kurmuştur. Şehzade Selim'in başarısıyla sonuçlanan savaşta Şehzade Bayezid ise çareyi kaçmakta bulmuş ve İran Şahı Şah Tahmasp'a sığınmış ancak uzun süren diplomatik süreçlerden sonra Şehzade Bayezid, Osmanlı Devleti'ne teslim edildikten sonra idam edilmiştir. Yevmlü adıyla toplanan askerlere, savaştan sonra birçok söz verilmiş ve bunlar içinde en önemlisi ise savaştan sonra Yeniçeri Ocağı'na dâhil edilecekleri vaadi olmuştur. Ancak verilen bu sözler yerine getirilmediği gibi savaştan sonra başıboş kalan Yevmlü askerleri hem Anadolu'ya dağılarak güven problemi yaratmışlar hem de Yeniçeri Ocağı'nın bozulmasına da etki etmişlerdir. Konya Savaş'ından sonra başlatılan `Yevmlü Teftişi` uzun bir süre Osmanlı Devleti'ni uğraştırmıştır.Anahtar Sözcükler; Yevmlü, Osmanlı, II. Selim, Şehzade Bayezid, Yeniçeri

Among the struggless for the Ottoman throne, the most remerkable one is the struggle which is known as `Şehzadeler War` and it happened in Konya between Şehzade Selim and Şehzade Bayezid who are the sons of Kanuni Sultan Süleyman. During this war, Şehzade Bayezid was trying to establish his army on his own by collecting soldiers which was named `Yevmlü`. But Şehzade Selim established his army which consisted of `Yevmlü` by the help of his father, Kanuni Sultan Süleyman. The warended with the victory of Şehzade Selim and Şehzade Bayezid found a gateaway. He refuged to Shah Tahmasp who is the Persian Shah. Some diplomatic processes were done which were long lasting. But Şehzade Bayezid was executed after he was given to Ottoman Empire.Some promises were told the soldiers which was named `Yevmlü after the war and the most important of them was the promise that they would be consisted of the soldiers of Janissary after the war. But these promises weren't fulfilled after the war. Vagabond soldiers of `Yevmlü` both created a trust problem by spreading to Anatolian and they affected to the distruption of soldiers of Janissary. The Ottoman Empire dealed with `The inspection of Yevmlü` for a long time which was started after the Konya War.Keywords: Yevmlü, janissary, Ottoman, Selim II, Şehzade Bayezid,