19. Yüzyılda Karadeniz Bölgesi`nde mısır tarımı ve ticareti

Abstract

Coğrafî keşiflerin dünyaya kazandırdığı unsurlardan bazıları da patates, tütün, mısır gibi yeni tarım ürünleridir. Bu ürünler başta Avrupa coğrafyası olmak üzere yayıldıkları yerlerde sosyal, ekonomik yaşamı derinden etkilemiştir. XVI. Yüzyılda Osmanlı Devleti'ne girdiği anlaşılan Amerikan kaynaklı bitkilerden biri de mısırdır. Gerek Anadolu'ya geliş güzergâhı, gerekse ilk kez hangi tarihte ekiminin başladığı konularında muhtelif görüşler olmasının yanı sıra, darı ile aynı familyaya ait olduğu için mısırın bir Amerikan bitkisi olmayıp, Osmanlı sınırları içerisinde keşiflerden daha önce de yetiştirildiği iddiaları tartışma konusu olmaktadır. Osmanlı Devleti'nde kalmik, kalambek, kokoroz ve lazut gibi isimlendirmeleri bulunan mısırın, ancak XVIII. yüzyılda ekimi yaygınlaşarak ticarî bir meta haline geldiği anlaşılmaktadır. XIX. yüzyıla gelindiğinde iklimi buğday gibi tahıllar yetiştirmeye elverişli olmayan Trabzon Vilayeti'nin başlıca mahsulü haline gelmiştir. Ancak mısır tarımı başlarda bu bölgede ticari bir boyutta olmayıp, halkın kendi iaşesini temin etmeye yönelik seviyede kaldığı görülmektedir. Arazisinin uyumlu olması nedeniyle başta Çarşamba Kazası olmak üzere, Canik Sancağı'nda bol miktarda yetiştirilen mısır, bölgenin ihracatında yer tutmaya başlamıştır. Ayrıca savaş döneminde, ordu iaşesinin temininde önemli bir yere sahip olmuştur. Bu tezde, Karadeniz Bölgesi'nin önemli bir ürünü haline gelen, kültüründe ve folklorunda önemli bir yer tutan mısırın, ekiminin yaygınlaşması, ziraatı, ticareti, halkın iaşesindeki yeri, doğal felaketler, savaş ve kıtlık yıllarında bölge için oynadığı role değinilecektir.

The introduction of geographical discoveries before the unique ones are new agricultural products such as potatoes, tobacco and corn. In these products they spread to the European geography, has affected the social, economic life deeply. XVI. One of the American corn plants thought to have entered the Ottoman Empire in the 16th century is corn. If we need to discuss various issues regarding both the developing of Anatolia and the date of cultivation for the first time, the next line was to discover an Ottoman plant belonging to the same family as millet. The corn of the Ottoman Empire, which has names such as kalmic, kalambek, kokoroz and lazut, can only be found in the XVIII. Century, cultivation became a commercial commodity. XIX. century, the climate is not suitable for growing cereals such as wheat has become the crop of the province of Trabzon. However, maize farming initially aims to guarantee the people's own food in the menu on a commercial scale at this price. Having a Çarşamba Kaza's where the land should be compatible, corn grown in abundance in Canik Sanjak started to take place in port exports. Moreover, the wartime period had an important place in the provision of army subsistence. In this thesis, the widespread cultivation of corn, which is an important product of the Black Sea Region, which has an important place in its culture and folklore, can play the role of the members of the region during the years of natural disasters, war and famine.