Rize`de yetiştirilen yerel elma (Malus ssp) çeşitlerinin bazı özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Rize ilinde yetiştirilen yerel elma çeşitlerinin bazı özelliklerini belirlemek amacıyla 2008-2010 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışma süresince belirlenen 17 adet yazlık ve 60 adet kışlık olmak üzere toplam 77 farklı çeşitte meyve ağırlığı, meyve boyu ve eni, çekirdek sayısı, meyve et sertliği, meyve et ve kabuk rengi, suda çözünebilir toplam kuru madde miktarı (SÇKM), titre edilebilir asitlik miktarı (TA) ve pH incelenmiştir. Ayrıca çeşitlerin çiçeklenme ve hasat tarihleri de tespit edilmiştir. Yazlık çeşitlerde meyve ağırlığı 11.67-252.01 g, meyve boyu 31.28-71.93 mm, meyve eni 26.42-87.94 mm, SÇKM % 9.0-16.1, TA % 0.1-1.5 ve pH 2.9-4.6, kışlık çeşitlerde meyve ağırlığı 38.23-265.18 g, meyve boyu 41.22-77.90 mm, meyve eni 43.29-86.60 mm, SÇKM % 7.8-14.8, TA % 0.1-1.5, pH 2.8-4.1 olarak belirlenmiştir. Çiçeklenme tarihleri yazlık çeşitlerde 30 Mart-18 Mayıs, kışlık çeşitlerde ise 14 Nisan-10 Haziran arasında dağılım göstermiştir. Hasat tarihleri yazlık çeşitlerde 5 Temmuz-25 Ağustos, kışlık çeşitlerde 27 Eylül-26 Ekim arasında olmuştur. Anahtar Sözcükler: Elma, Malus ssp, Rize, Pomoloji, Seleksiyon

This research was carried out to determine certain attributes of local apple cultivars grown in Rize province during the years 2008-2010. Fruit weight, fruit length and width, kernel number, fruit firmness, fruit skin and flesh color, soluble solid content, tireable acidity and pH were studied in a total of 77 local apple varieties, consisting of 17 summer and 60 winter types. In addition, flowering and harvesting dates of the varieties were observed. In the summer varieties evaluated fruit weight, fruit length and fruit width were within the ranges of 11.67-252.01 g, 31.28-71.93 mm and 26.42-87.94 mm, respectively. Soluble solid content, titreable acidity and pH varied from 9.0 to 16.1%, from 0.1 to 1.5%, and from 2.9 to 4.6, respectively. In the winter varieties, the respective ranges for fruit weight, fruit length, fruit width, soluble solid content, titreable acidity and pH were as follows: 38.23-265.18 g, 41.22-77.90 mm, 43.29-86.60 mm, 7.8-14.8%, 0.1-1.5% and 2.8-4.1. Flowering dates ranged from 30 March to 18 May in the summer varieties and from 14 April to 10 Jun for the winter varieties. Harvesting dates for the summer and the winter varieties varied from 5 July to 25 August and from 27 September to 26 October, respectively.Key Words : Apple, Malus ssp., Rize, Pomology, Selection