Isophya rizeensiste (Orthoptera: Tettigoniidae) eşey oranının çiftleşme yatırımına etkisi

Abstract

Erkek çalı çekirgeleri çiftleşme boyunca dişilere yenilebilir bir düğün hediyesi olarak spermatofor transfer ederler. Spermatofor; spermatofilaks ve sperm içeren ampulla olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Özellikle poligami gösteren populasyonlarda; farklı eşey oranları eşleşme davranışlarında ortaya çıkacak varyasyonlar üreme başarısı ve uyum açısından önemli bir rol oynar. İşlevsel eşey oranı populasyonlardaki aktif üremeye hazır dişi ve erkek oranıdır. Teorik olarak dişi ve/veya erkek oranının fazla olduğu populasyonda oluşan potansiyel rekabet farklı olacaktır. Spermatoforun erkeğe olan maliyeti oldukça yüksektir. Bu durum birçok stratejik durumun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Yaptığımız çalışmada Isophya rizeensis?in farklı eşey oranı içeren gruplarda çiftleşme yatırımının nasıl değiştiği, erkeğin ürettiği spermatofor ve içerikleri (spermatofilaks, ampulla ve sperm sayısı) üzerindeki etkiler belirlenmiştir. Eşey oranının spermatofor, spermatofilaks, ampulla ve sperm sayısı üzerinde bir etkisi bulunmazken erkek ağırlığı ve yaşının önemli etkisi bulunmaktadır. Aynı zamanda eşey oranının çiftleşmeye karar verme süresini etkilediği, rakip erkeklerin bulunması çiftleşmeye karar verme süresini kısalttığı belirlenmiştir. Erkek ağırlığı ile üretilen spermatofor ve içerikleri arasında pozitif ilişki bulunmuştur Spermatofilaks ve ampulla ağırlığı arasındaki pozitif ilişki spermatofilaksın ampullayı vakitsiz yenilmesini engellediği böylece spermatoforun asıl görevinin sperm transferini korumaya yönelik olduğu hipotezini desteklemektedir.ANAHTAR KELİMELER: Isophya rizeensis, Eşey Oranı, Spermatofor, Sperm Sayısı, Ejakulat Koruma Hipotezi

Males bushcricket species transfers as a edible nuptial gift large spermatophore to the female during mating. This gift is formed from two parts; spermatophylax and ampulla which consists sperm. Especially, the populations of polygamous species defined the ratio of sexually active males to fertilizable females as a operational sex ratio, and postulated that variations in sexual behaviour under different operational sex ratio?s would play an important role in increasing the reproductive success and fitness. Spermatophore very costly for males. This case caused many strategic behaviours at male bushcrickets. In this study, different sex ratio effects on producing of spermatophore has been determined to Isophya rizeensis. Besides, weight and content changes of spermatophore, which have been produced by male, have been examined of male?s weight and age. It has been determined a positive relation between male weight and spermatophore weight. It has been determined that weight spermatophore and contain is increasing by depending male?s weight and age. A positive relation between spermatophylax and ampulla has been found. As a result of our work, positive relation between spermatophylax and ampulla are supporting the ejaculate protection hypothesis.KEY WORDS: Isophya rizeensis, Operational Sex Ratio, Spermatophore, Sperm number, Ejaculate Protection Hypothesis