Organik materyal ilavesi ve azotlu gübre uygulamalarının ıspanak bitkisinin (Spinacia oleracea L.) gelişimi ve nitrat akümülasyonuna etkileri

Abstract

Bu çalışmada, sera koşulları altında farklı organik materyal ilave edilen ve azotlu gübre uygulanan topraklarda yetiştirilen ıspanak bitkisinin (Spinacia oleracea L.) gelişimi ve nitrat birikimi üzerine etkileri araştırılmıştır. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre, 2 azotlu gübre uygulaması (gübreli, gübresiz), 3 farklı organik materyal (fındık zuruf kompostu, hayvan gübresi ve zenginleştirilmiş kompost), dört farklı doz, (% 0, % 2, % 4, % 8, hacimsel olarak), ve 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ispanak bitkisi gelişimini tamamladığında hasat edilmiş, yaprak sayısı, sap uzunluğu, yaprak aya en ve boyu, renk değerleri, yaş ve kuru ağırlıkları ile yaprakta azot, nitrat, fosfor ve potasyum kapsamları belirlenmiştir.Topraklara azotlu gübre uygulaması ve farklı oranlarda organik materyaller karıştırılması ıspanak bitkisinin gelişimini desteklemiştir. Organik materyallerden zenginleştirilmiş kompostun % 8 oranında karıştırılması ile ortalama yaprak sayısı 23.45 adet, sap uzunluğu 5.70 cm, yaprak aya eni 4.38 cm, yaprak aya boyu 5.21 cm, yaş ağırlık 36.17 g ve kuru ağırlık 5.47 g ile en yüksek değerleri vermiştir. Azotlu gübre uygulaması bitkinin yaprak azot ve fosfor içeriği üzerine bir etki oluşturmazken, nitrat ve potasyum kapsamının artmasına neden olmuştur. Aynı zamanda, toprağa organik madde kaynağı olarak karıştırılan organik materyaller özelliklerine ve dozlarına bağlı olarak yapraktaki besin içeriklerini artırmıştır. Azot, nitrat ve potasyum içeriği, % 8 oranında zenginleştirilmiş kompost ortamında (% 4.96, 1752 mg.kg-1, % 7.95), fosfor kapsamı ise % 8 hayvan gübresi ortamında (% 0.52) daha yüksek bulunmuştur. Tüm veriler değerlendirildiğinde, azotlu gübre uygulanan toprağa % 8 oranında zenginleştirilmiş kompost karıştırılmasının bitkinin gelişimini ve aynı zamanda bitkide nitrat birikimini de artırdığı görülmüştür. Yine de, kompost ve kompost ürünlerinin gübre uygulamasını desteklediği için düzenli olarak kullanılması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Spinacia oleracea L., Kompost, Gübre, Bitki Gelişimi, Azotlu Gübre

In this study, the effects of different organic materials addition and nitrogenous fertilization on the development of spinach plant (Spinacia oleracea) grown under greenhouse conditions was investigated. Trial was carried out according to randomized parcels experimental design and as two nitrogen fertilizer application (fertilized, unfertilized), three different organic materials (hazelnut husk compost, animal manure, enriched compost), four different mixing ratio (0 %, 2 %, 4 % and 8 %, volumetrically), and a four replicates. Spinach plants were harvested when completed its growth and was determined leaf number, stalk length, leaf width and length, color, fresh and dry weight, and nitrogen, nitrate, phosphorus and potassium contents in the leaves. Nitrogen fertilizer application and mixing organic materials at different rates with the soil has supported the development of spinach plants. When mixed to the soil by 8% enriched compost from organic materials, the highest leaf number (23.45 number), stalk length (5.70 cm), leaf width and length, (4.38 cm, 5.21 cm), fresh and dry weight (36.17 g, 5.47 g) were obtained.Nitrogen fertilizer application has not create an impact on the nitrogen and phosphorus contents of plant leaves, but has led to an increase in nitrate and potassium content. Also, organic materials as organic matter source mixed to the soil have increased the nutrient content in leaves depending on its characteristics and the doses. Nitrogen, nitrate and potassium content in enriched compost media by 8% (4.96 %, 1752 mg.kg-1, 7.95 %, respectively), phosphorus content in animal manure media by 8% were higher (0.52 %).When all data were evaluated, when nitrogen fertilizer applied soil mixed with 8% dose of enriched compost, plant growth and also nitrate accumulation in the plant has been increased. Nevertheless, the use of composted and compost products for fertilization support is recommended.Key Words: Spinacia oleracea L., Compost, Manure, Plant Growth, Nitrogen Fertilizer