Hamburg misketi (V. vinifera L.) ve Isabella (V. labrusca) üzüm çeşitlerinin tuz stresine toleranslarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma 2013-2014 vejetasyon döneminde Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü araştırma ve uygulama serası ve laboratuvarı ile Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü laboratuvarında yürütülmüştür. Çalışmada materyal olarak Hamburg Misketi (V. vinifera L.) ile Isabella (V. labrusca) üzüm çeşitlerinin 2 gözlü çelikleri kullanılmıştır. Gözler uyanıp 2-3 yapraklı aşamaya geldiğinde farklı dozlarda ( 0, 50, 100, 150, 200 mM NaCl) tuz uygulaması yapılmaya başlanmış ve yaklaşık olarak 8 hafta süreyle uygulamaya devam edilmiştir. Uygulamaların etkinliğinin belirlenmesi amacıyla sürgün, kök ve yapraklarda fiziksel ve fizyolojik incelemeler ile zararlanma derecesi, tolerans oranı ve tolerans indeksi gibi özelliklerde de incelemeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada tuz uygulama dozlarının artışına bağlı yapraklarda sodyum içeriğinde artış saptanırken bu durum Hamburg Misketi çeşidinde daha belirgin olmuştur. Bu kapsamda tuz dozlarının artışına bağlı olarak her iki çeşidin fiziksel özellikleri değerlerinde de düşüşler belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan çeşitlerde uygulama sonrası incelenen bütün fiziksel ve fizyolojik parametreler açısından Hamburg Misketi çeşidinin Isabella çeşidine göre tuza olan toleransının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

This thesis was conducted in Research and Implementation greenhouse and laboratory of Ordu University Agricultural Faculty and laboratory of Soil Science Department of Gaziosmanpaşa University Agricultural Faculty during 2013-2014 vegetation period. As the plant material of the thesis, 2-bud scions of Hamburg Misketi (V. vinifera L.) and Isabella (V. labrusca) grape cultivars were used. Different salinity treatments (0, 50, 100, 150, 200 mM NaCl) were applied when the buds burst and reached to 2-3-leaf stage and treatments were applied about 8 weeks. To determine the efficacy of the treatments, physical and physiological analyses were performed on root, shoot and leaves and damage levels, tolerance ratios and tolerance index values were determined. An increase was observed in leaf sodium contents with increasing salt doses and such a case was more distinctive in Hamburg Misketi cultivar. Decreases were observed in other physical characteristics of both grape cultivars with increasing salt doses. Considering the entire physical and physiological parameters investigated in this thesis, it was observed that Hamburg Misketi cultivar had higher salt tolerance than Isabella cultivar.